Zijn bijen goed en wespen slecht?

Inmiddels weet je vast wel dat bijen vredelievende, nuttige dieren zijn die dringend bescherming nodig hebben. Wellicht ken je zelfs wel een of twee tuinliefhebbers die bijen houden. Hoe anders is dat bij wespen. Ze worden beschouwd als stekende onruststokers waar iedereen zo snel mogelijk vanaf wil. Volkomen onterecht! Wist je dat wespen in de tuin heel nuttig kunnen zijn?

Bijen zijn hardwerkende helpers. Ze produceren niet alleen honing, ze zorgen er ook voor dat alles in de tuin groeit en bloeit. Terwijl ze nectar verzamelen, bestuiven ze bloemen, struiken en bomen. Ze worden beschouwd als ijverig, sociaal en vreedzaam. Ze steken alleen in noodgevallen, want een steek is dodelijk voor ze. Die zoete honingbijen zijn dus de beschermengeltjes van je tuin. Maar hoe krijg je ze zover dat ze je tuin bezoeken?

• Bied bijen voedsel aan
  Als je bloemen en kruiden plant waar bijen van houden, vinden ze je tuin wel. Bijen zijn gek op dopheide, duizendblad, margrieten, campanula en tijm. En helemaal gelukkig worden ze als je bloemen plant die na elkaar bloeien. Dan hebben ze van de lente tot de herfst hun lievelingseten beschikbaar.
• Zorg voor kleurenpracht
  Bijen houden van bontgekleurd: felle kleuren hebben een magische aantrekkingskracht op ze, vale tinten laten ze links liggen. Vooral felgekleurde bloemen in de kleuren geel, wit, blauw en violet zijn voor bijen extra aantrekkelijk. Hoe dat komt? Een bijenoog ziet veel kleuren heel anders dan een menselijk oog. Rode bloemen zijn wat minder aantrekkelijk voor bijen omdat ze de kleur rood helemaal niet zien.
• Uiterlijk zegt niet alles
  Hoe natuurlijker de tuin eruitziet, hoe blijer de bij wordt. De wilde haag, boswilg en bijenboom zorgen ervoor dat ze zich extra fijn bij je voelen. Met te veel sierheesters in de tuin wordt het moeilijker voor de bijen. Deze planten zien er met hun overdaad aan bloemen wel heel mooi uit, maar hebben de bijen slechts weinig voedsel te bieden.
• Zet lokmiddelen in
  Als de bijen zich toch niet laten zien ondanks de juiste planten, zijn er in gespecialiseerde winkels bijenlokmiddelen te koop. Je brengt het lokmiddel direct op de bladeren en bloemen van de plant aan, waardoor ze twee keer zo aantrekkelijk worden. Natuurlijke varianten zoals citroengrasolie, citroenmelisse en de geranium vinden bijen eveneens verslavend lekker.
• Bouw een bijenhotel
  Ook bijen zijn blij met een chic onderkomen. Wat je hiervoor nodig hebt is allereerst een eenvoudige houten kist. Het hotel voor de (wilde) bijen vul je vervolgens met holle riet- en bamboestengels en goed gedroogde boomschijven met daarin ca. 10 cm diepe boorgaten. Vooral harde houtsoorten van loof- of fruitbomen zijn hiervoor geschikt.

Zit je net met een lekker hapje of drankje op je terras, krijg je ongevraagd bezoek van één, twee, drie of zelfs nog meer wespen. De gezelligheid is dan snel voorbij. Maar waarom zijn wespen eigenlijk zo verzot op vruchtensap en boterhammen met jam?

Heel eenvoudig. In de herfst moeten de wespen de jonge koninginnen van voldoende suikerrijk voedsel voorzien zodat ze goed tegen de vorst en de kou van de wintermaanden bestand zijn. Geen wonder dus dat ze zo eensgezind op je cola, ijs of pannenkoek afstevenen.

Wespen doen net als bijen allerlei nuttige dingen in de tuin. Ze bestuiven bloemen en dragen zo bij aan een rijkere fruitoogst. Ook voor wilde planten zijn ze belangrijke bestuivers. Wespen zijn ook zeer effectieve ongediertebestrijders. Bijvoorbeeld door het eten van bladluizen en vliegen. Een grote wespenpopulatie eet dagelijks een halve tot twee kilo insecten! Bijen daarentegen zijn strenge vegetariërs, zij doen dus niet aan ongediertebestrijding. Wat trouwens ook helpt tegen wespen en ander ongedierte, lees je in ons artikel Tips tegen ongedierte.

• Maak geen gekke bewegingen en ga niet wild met je armen zwaaien. Probeer niet in de aanval te gaan. Wespen reageren juist agressief op slaan.
• Heb je een picknick gepland? Bied de wespen dan fruit of iets zoetigs aan, maar dan wel vijf tot tien meter verderop. Zo heb je rust en maak je jezelf én de wespen gelukkig.
• Wist je dat? Wespen haten basilicum. Met deze plant – bijvoorbeeld op balkon of terras – houd je de dieren op afstand.

Als je een wespennest vindt, kun je maar beter uit de buurt blijven. Wespen beschermen hun territorium door te steken. Heb je midden in de tuin of zelfs vlakbij huis een wespennest ontdekt? Wat dan? Ten eerste: geen paniek – blijf kalm. Het goede nieuws: wespenkolonies overleven, in tegenstelling tot bijen, slechts één zomer. Oude nesten worden niet opnieuw bevolkt. Bevindt een nest zich bijvoorbeeld direct naast de voordeur, dan kun je contact opnemen met een deskundige. Die kan ofwel de aanvliegroute van de wespen veranderen of het nest verwijderen zodat je weer onbekommerd naar binnen en buiten kunt.

Wespen in huis – liever niet. Met horren voorkom je ongewenst bezoek.