Fruit- en groentenvariëteiten voor de schaduw

Niet iedereen heeft zon in zijn tuin of op zijn balkon. Fruit en groenten kunnen echter ook in de schaduw worden geteeld. Je moet gewoon voor de juiste variëteiten gaan. Hier vind je welke dat zijn.

Veel mensen associëren groente- en fruitteelt met weelderige bloembedden en prachtige bomen of struiken in de brandende zon. Veel groenten en fruit groeien ook in de schaduw en leveren heerlijke vruchten op.

Je moet echter geen fruit of groenten telen in de directe omgeving van grote en groenblijvende bomen. Hier is het gebrek aan licht minder een probleem. In plaats daarvan onttrekken de grote bomen zoveel voedingsstoffen aan de grond dat fruit- en groenteplanten er meestal niet meer genoeg in vinden. Ze kunnen zich dus niet goed ontwikkelen en vormen ook niet veel vruchten.

Maar als je een balkon op het noorden hebt of een schaduwrijk terras, kun je allerlei soorten fruit en groenten telen. En je kunt ook iets lekkers planten in lichte halfschaduw of in de schaduw van gebouwen. Het enige belangrijke is dat de planten op de gekozen plaats ten minste drie uur zon per dag krijgen.

Planten die in het wild groeien, vooral in het bos, zijn eraan gewend dat ze weinig zon krijgen. Daarom gedijen ze ook goed op schaduwrijke plaatsen. Tot deze variëteiten behoren, onder andere, deze fruitgewassen:

• Braambessen
• Frambozen
• Aalbessen
• Bosbessen
• Bosaardbeien
• Morellen

Met al deze planten krijg je een goede oogst en pluk je heerlijke vruchten, zelfs op schaduwrijke plaatsen.

Veel licht is vooral nodig voor exotische vruchten, die in hun thuisland door de zon en de warmte worden verwend. Als je een zonnige plek hebt, is het de moeite waard ze te kweken en brengt het afwisseling.

Bij de groentenvariëteiten kun je deze planten ook in de schaduw laten groeien:

• Bonen
• Bloemkool
• Broccoli
• Veldsla
• Erwten
• Kropsla
• Spinazie

Al deze planten kunnen ook goed tegen een zonnige plaats. Ze doen het echter ook goed in halfschaduw en zelfs in de schaduw.

Zorg er echter voor dat de groenten niet minder licht krijgen dan in lichte halfschaduw. Anders hoopt zich in de bladeren nitraat op, dat schadelijk is voor de gezondheid. Dit gebeurt bijzonder sterk bij gebrek aan licht. Hoe lichter het is, hoe meer nitraat er weer wordt afgebroken. Als je de groenten in de namiddag oogst, is het nitraatgehalte dus het laagst.

Een serre kan ook zinvol zijn in de schaduwrijkere tuin of op het balkon, omdat de geringere zonnestraling het risico van oververhitting of verbranding van de planten vermindert. Hier rijpen radijs, koolrabi of snijbiet in de open lucht, nog voor hun eigenlijke oogsttijd.

Als je meer wilt weten over welke tuinkarweitjes wanneer moeten gebeuren, kun je de juiste tijd voor alle belangrijke activiteiten vinden in onze tuinkalender.

Naast groenten en fruit gedijen ook sommige kruiden zonder veel zon en dus ook in de schaduw. Deze omvatten:

• Dille
• Munt
• Peterselie
• Wilde knoflook
• Bieslook
• Lievevrouwebedstro

Mediterrane kruiden zoals tijm of rozemarijn kunnen niet in de schaduw worden geteeld. Ze hebben absoluut zon nodig om zich goed te ontwikkelen. Plant deze kruiden daarom alleen als je een plaats in de volle zon hebt. Alleen de zonnestralen geven deze kruiden hun volle smaak.

Daarentegen kunnen de hierboven genoemde kruiden ook zonder problemen in de schaduw worden geteeld. Ze smaken ook goed als ze worden gekweekt op plaatsen zonder veel licht. Wilde knoflook groeit in de natuur in het bos, bijvoorbeeld, en heeft helemaal geen zon nodig. Integendeel: Als het in de zon staat, droogt het snel uit.

Sommige van deze kruiden zijn zeer groeikrachtig. Dit betekent dat ze zich vrij snel in het bed verspreiden. Als je het begroeide gebied wilt beperken, kun je het bed begrenzen met verticaal ingegraven stenen platen of houten latten. De woekerende kruiden zouden anders het gazon kunnen bereiken en door de robotische grasmaaier worden afgesneden.

Je kunt de kruiden ook in een verhoogd bed of in zelfgemaakte kistjes voor op het balkon. Daar worden de grenzen van het beplantingsgebied rechtstreeks aangegeven en kun je de krachtig groeiende kruiden met de snoerloze schaar Isio snoeien.

Planten groeien niet zo goed in de schaduw als op zonnige plaatsen. Je hoeft ze dus minder vaak water te geven. Ze hebben ook minder meststoffen nodig. Gebruik daarom bij bemesting altijd de op de verpakking aangegeven minimumhoeveelheid. Anders zullen de planten snel overvoed zijn.

Wilde knoflook hoeft helemaal niet bemest te worden. Hij groeit er niet beter door, maar is tevreden met de voedingsstoffen uit de afgevallen bladeren.

Water verdampt minder in de schaduw. De plantengrond droogt dus niet zo snel uit. De luchtvochtigheid rond de planten is dus hoger dan bij planten op zonnige plaatsen. Geef daarom niet te veel water, maar pas als de grond oppervlakkig droog is. De grond moet altijd licht vochtig, maar niet nat zijn.

De hoge luchtvochtigheid trekt vaak slakken aan. Hou ze weg met slakkenbarrières of strooi wat slakkenkorrels.

Extra tip: Als je fruit- en groenteplanten in de schaduw van een hoge muur wilt planten, verf de muur dan in een lichte kleur. Het licht wordt dan beter gereflecteerd en de plaats van de plant wordt aanzienlijk opgefleurd. Hierdoor kunnen de planten beter gedijen.