Nestkasten: De juiste thuis voor elke vogelsoort

In de natuur vallen steeds meer natuurlijke nestmogelijkheden voor vogels weg. Met een nestkast doe je iets goeds voor de dierenwereld.

Je nestkasten kan je het hele jaar door ophangen. Als je ze echter in de herfst aanbrengt, stijgen de kansen dat een vogel zich er in de lente in nestelt. De dieren zoeken namelijk reeds in de herfst een geschikte schuilplaats.

Het ophangen in de herfst is echter ook nog om een andere reden nuttig: Zo kan de nestkast in de winter als slaapplaats dienen voor vogels of kleine zoogdieren.

In een boom hangt een nestkast veilig. Bevestig de nestkast met een aluminium spijker direct aan de stam of met een omhulde draad aan een tak. Kies er hiervoor één waarbij de nestkast zo min mogelijk zwaait.

De ideale hoogte voor een nestkast is afhankelijk van de vogelsoort. Pas ze dienovereenkomstig aan, afhankelijk van welke vogels je een broedplaats wilt aanbieden.

Het invlieggat van je nestkast moet naar het oosten of zuidoosten gericht zijn. De westzijde is de weerzijde. Deze is vaak te nat. De zuidzijde wordt daarentegen te warm.

Afhankelijk van de vogelsoort is een nestkast meer of minder geschikt. Halve holte-broedvogels, zoals roodborstjes, hebben bijvoorbeeld een halfopen kast nodig. Merels geven ook de voorkeur aan een open nestmogelijkheid.

De grootte van het invlieggat is eveneens cruciaal. Pimpel- en koolmezen hebben slechts ongeveer 28 mm nodig om erdoorheen te passen. De koolmees en de roodstaart hebben 34 mm nodig. De specht hammert zelf het invlieggat in de benodigde maat.

De koolmees behoort naast andere vogels tot de holte-broedvogels. De vorm en het materiaal van de nestkasten zijn voor deze vogels meestal hetzelfde. Alleen kunststof en metaal zijn niet geschikt.

Het invlieggat moet 32 mm tot 34 mm groot zijn. Kies de kant van een boom weg van het weer en hang de nestkast op een hoogte van 2,5 tot 4 m op.

De pimpelmees is kleiner dan de koolmees. Bied deze vogels een nestkast met een kleiner invlieggat aan. Idealiter wordt het gat versterkt met een metalen ring. Zo kunnen grotere vogels het gat niet goed voor zichzelf kappen en de pimpelmezen van hun slaapplaats verdrijven.

Kies een plaats op een boom op een hoogte van ongeveer 2 m tot 4 m. Plaats één tot twee nestkasten op je perceel.

Sommige vogels houden niet van gesloten nestkasten. Binnenin is het te donker. Ze hebben liever broedholen in een halve holte of niche, maar zijn bijzonder kieskeurig over de keuze van nestmogelijkheden.

Als je nestkast vele jaren onbewoond blijft, verplaats ze dan en kijk of hij elders in de tuin beter wordt geaccepteerd. Vaak wordt een eenvoudige, open nestkussen ook goed geaccepteerd. Twee balken onder de dakrand zijn genoeg voor sommige dieren om zich daar te nestelen.

De open nesthulpmiddelen hebben echter één nadeel: Nestrovers hebben het hier bijzonder eenvoudig. Kies daarom als bescherming een huismuur. Plaats daar de nestkasten op een hoogte van 2,5 tot 4 m. Marters en katten hebben zo geen kans.

Spreeuwen houden van ruime nestkasten met een prachtig uitzicht. De holte-broedvogel is vrij groot. Daarom moet ook de kast inclusief het invlieggat dienovereenkomstig worden gedimensioneerd. Hang de nestkast op een hoogte van minstens 4 m op. In een boom vind je een geschikte plaats. Als alternatief is een lange paal of de plaats onder de dakrand ook goed.

Spreeuwen zijn sociaal. Breng daarom meerdere nestkasten voor de vogels in je tuin aan. Laat tussen de kasten elk een afstand van een paar meter.

In het verleden werden zwaluwen aanzien als geluksbrengers voor huis en tuin. Haal de vogels dus naar je tuin met de juiste nesthulpen. In de natuur kunnen de vogels op steeds minder plaatsen hun nest bouwen. De modderpoelen waaruit ze het bouwmateriaal voor hun schuilplaatsen halen, ontbreken. Vogels accepteren nesthulpen daarom meestal goed.

Huiszwaluwen broeden voornamelijk buiten aan gebouwen, bijzonder graag onder de dakrand. Hun nest heeft de vorm van een halve bol, is gesloten en beschikt slechts over een kleine ingang.

Zwaluwen zijn kolonie-broedvogels. Breng dus het best gelijk meerdere nesten naast elkaar voor hen aan.

Kies voor de nesten een hoogte van 4 m of meer. De aanvliegbaan moet vrij zijn. Verwijder dus de takken, die het aanvliegen kunnen bemoeilijken, met een kettingzaag of een stoksnoeischaar. De accu-kettingzaag UniversalChain 18 van Bosch levert je hierbij goede diensten. Moeilijk bereikbare takken snoei je gemakkelijk en veilig met de Accu-telescoop-stoksnoeischaar UniversalChainPole 18 van Bosch.

Boerenzwaluwen broeden in gebouwen. Hiervoor kiezen ze vaak stallen en schuren. Maar ook in garages en carports zijn ze te vinden als daar altijd een raam openstaat. Het nest van de boerenzwaluwen heeft de vorm van een kom. Plaats de nesthulp voor deze vogels aan op een plaats die beschermd is tegen katten en ook tegen tocht. Als je meerdere nesten wilt plaatsen, laat er dan minstens 1 m afstand tussen.

Deze twee vogelsoorten zijn niet erg kieskeurig als het over hun nestplaats gaat. Ze maken het net zo comfortabel in halve holte-kasten als in mezenkasten. Ze bouwen ook hun nesten tussen takken, wortels of in taluds.

Bij deze vogelsoorten is niet het soort nesthulp belangrijk, maar de plaatsing. Kies een lage hoogte van 1 m tot 1,5 m. De plaats moet worden beschermd tegen regen en idealiter in een dichte, doornige struik liggen. Snoei je een weg naar de ideale hangpositie met een snoeischaar of snoeizaag. De accusnoeizaag Keo van Bosch is handig en maakt de ophanging van de nesthulp op de ideale plaats mogelijk.

De gierzwaluw gebruikt het liefst nestkasten direct onder de dakrand. Ook hier moet het luchtruim vrij zijn. Verwijder dus eventuele uitstekende takken. De nesthulp voor gierzwaluwen moet op een trotse hoogte van 6 m hangen.

De vogels leven in kolonies. Hang daarom gelijk meerdere nestkasten voor gierzwaluwen op.

Nestkasten worden door katten en marters vaak opgezocht. Daar ruiken de dieren een gemakkelijke prooi. Er zijn echter speciale nestkasten tegen marterachtigen verkrijgbaar in de handel. Ze hebben een voorbouw. Dit voorkomt dat marters of ook katten met hun poten het nest kunnen bereiken.

De afstand tussen de onderste gatrand en de bodemplaat moet in een nestkast voor mezen minstens 17 cm groot zijn. Nestkasten met zitstokken voor het invlieggat moet je vermijden. Daaraan kunnen nestrovers zich goed afstoten.

Met een afweerriem van draad voor katten verhinder je de rover over de stam op bomen te klimmen.

Vogels bouwen hun nesten van verschillende materialen. Hiertoe behoren onder andere:

• Bast
• Grassen
• Dierenharen
• Veren

Ondersteun de vogels bij het bouwen van hun nesten door deze materialen ter beschikking te stellen. In de handel zijn er ook zogenaamde nestdepots. Ze zijn gevuld met kapok- of meubelwol. Hang ze op een tegen regen beschermde plaats die katten niet kunnen bereiken.