Een haag planten, snoeien en verwijderen

Een nieuwe haag plant je het best in de herfst, voordat de ondergrond permanent bevroren is. Dan zijn de jonge planten in het volgende voorjaar al goed geworteld en kunnen ze beter groeien en sterker uitlopen. Zo bereikt je haag sneller de gewenste hoogte en is ze ook sneller helemaal dichtgegroeid.

Controleer voor het planten echter zeker de grensafstand tot aan het aangrenzende perceel en zorg ervoor dat je haag deze grens niet overschrijdt. Graaf vervolgens de plantengeul en verrijk de grond met voldoende rijpe compost. Zo kunnen lucht en water later beter bij de net geplante haagplanten komen, zodat ze gemakkelijker wortels kunnen vormen.

Plant vervolgens de haagplanten en druk de met compost gemengde aarde stevig aan. Begiet aansluitend met rijkelijk veel water en bedek de aarde met een beetje bastmulch. De mulch houdt het vocht aan de plantbollen bijzonder lang vast.

Goede compostaarde kan met de juiste tips overigens eenvoudig zelf worden gemaakt. Zo kan je je planten op elk moment van waardevolle voedingsstoffen voorzien. Ontdek hier hoe je in je eigen tuin compostaarde verkrijgt.

Als je haag goed is gegroeid, zal ze zich snel in alle richtingen uitbreiden en in de hoogte maar ook in de breedte groeien. Met een haagschaar kan je de haag vervolgens heel eenvoudig in de gewenste vorm brengen, zodat ze perfect in je tuin past.

Echt ingewikkeld is dat bij de meeste planten niet. Toch zijn een paar nuttige tips altijd handig om je haag er na het snoeien goed uit te laten zien en ervoor te zorgen dat zij dienst doet als decoratief element in de tuin, als afsluiting of zelfs als windscherm.

Veel tuinders zien het Sint-Jansfeest op 24 juni als de traditionele datum om de haag te snoeien. Het hoeft niet precies die dag te zijn, maar midden/eind juni is de eerste uitloop van de haag voltooid. De tweede uitloop volgt kort daarop. Daarom is het begin van de zomer eigenlijk een geschikt moment om je haag te snoeien.

Andere tuinders zweren er bij dat twee keer per jaar snoeien zorgt voor een gelijkmatigere en dichtere groei. Als je je haag tweemaal per jaar wilt snoeien, moet je reeds heel vroeg in het jaar beginnen: dan grijp je voor de eerste maal reeds midden/eind februari naar de haagschaar.

Deze vroege snoeibeurt heeft één voordeel: De plantenscheuten staan in februari nog niet volledig in het sap. Dit is de reden waarom veel hagen een snoeibeurt zo vroeg in het jaar goed verdragen. Snoei de planten vervolgens op de gewenste hoogte en breedte. Aan het begin van de zomer, dus midden/eind juni, moet je nogmaals snoeien. Deze snoeibeurt is dan meestal echter aanzienlijk minder arbeidsintensief.

De snoeibeurt in februari heeft nog een ander voordeel ten opzichte van die in juni: een reeds in februari gesnoeide haag heeft een bepaalde tijd nodig om te regenereren en loopt vaak pas in mei opnieuw uit. Tot die tijd ziet je haag er dan ook zeer verzorgd uit zonder dat je na de snoeibeurt in februari nog iets hoeft te doen.

Bij het snoeien van een haag moet je rekening houden met de dieren die in de haag leven en broeden. Snoei de haag daarom niet tijdens de broed- en nestperiode.

Ga zeker na of hier wettelijke voorschriften voor bestaan. In sommige landen is snoeien in bepaalde periodes verboden.

Controleer voordat je naar de haagschaar grijpt of er zich vogels, nesten of andere dieren in de haag bevinden.

Hagen van voorjaarsbloemen zoals bloedpruimen of forsythia's snoei je pas na de bloeiperiode. Als je deze reeds in februari begint te snoeien, zal ze minder bloemen dragen.

Als je een tweede maal moet snoeien, doe dit dan uiterlijk eind juni. Anders ontwikkelen de planten in het volgend jaar geen bloemknoppen meer.

Hagen van naaldbomen verdragen een snoeibeurt meestal niet zo goed. Als je de haag te ver terugsnoeit, zal deze vaak geen uitlopers meer vormen uit de naaldloze twijgen. Bij thuja, valse cipres, dennen en sparren mag je daarom nooit verder snoeien dan waar de plant nog bladeren draagt.

Deze hagen laten zich veel gemakkelijker in de hoogte inkorten. De net uitgelopen zijtakken overwoekeren al snel de ingekorte takken aan de bovenkant. Zo groeit de haag weer mooi dicht.

Snoei ook de zijkanten slechts tot aan de naaldgroei terug. Want ook hier geldt: takken zonder naaldgroei lopen niet meer uit. De enige uitzondering is de taxus. Hij ontwikkelt zelfs vanuit de stam nieuwe scheuten.

Als je een oudere haag wilt verjongen, kun je kersenlaurier, vuurdoorn, liguster of zelfs berberis ver tot terug in het oude hout snoeien. Bij bladverliezende heesters is het beste moment hiervoor heel vroeg in het voorjaar, voordat de eerste bladeren ontkiemen.

Bij het verjongen van de haag moeten alle hoofdtakken van de plant tot ongeveer 30 cm boven de grond worden afgeknipt. Zorg er voor dat de haag voldoende licht en water krijgt als je wilt dat de plant na de snoeibeurt weer kiemt. Uiterlijk in het voorjaar kun je de nieuwe uitloop met nog een derde inkorten. Zo groeit de haag weer mooi dicht.

Boomachtige hagen hoef je niet zo ingrijpend terug te snoeien als haagheesters. Maar je kunt ze nog wel verjongen. Haagplanten zoals rode beuk, veldesdoorn of haagbeuk verdragen de verjonging meestal zeer goed.

Snoei de bovenkant in het vroege voorjaar met een snoeischaar of een boomzaag en kort slechts aan één van de zijkanten alle zijtakken sterk in. Laat alleen nog stompen met lichte zijtakken staan. De andere zijkant van de haag snoei je pas het volgende jaar.

De overige stompen beschikken over zogenaamde "slapende ogen". Hieruit zal de haag weer krachtig uitlopen. Bij sommige planten is echter een beetje geduld nodig, want ze dragen pas in de zomer weer nieuwe bladeren.

De beste vorm voor hagen is het trapeziumvormige profiel. De basis van de haag is hierbij breder dan de kroon. Zo ontstaan schuine zijvlakken, waardoor ook de bladeren in het onderste gedeelte van de haag voldoende licht krijgen.

In geen geval mag de haag onderaan smaller zijn dan bovenaan. Dan komt er geen licht bij de onderste twijgen en worden de takken kaal. De kale takken van sommige planten zoals de thuja of de valse cipres lopen nooit meer uit. Zo ontstaan zeer lelijke plekken in de haag.

De bovenste lijn van de haag moet absoluut recht zijn. Als ze scheef of gegolfd is, lijkt de hele haag misvormd.

Een rechte lijn kan vrij eenvoudig worden verkregen door tijdens het snoeien een richtlijn te spannen. Hiervoor steek je links en rechts van de haag twee stokken in de aarde, die hoger zijn dan de plant. Tussen de stokken span je een koord. Deze gebruik je dan als richtlijn bij het snoeien van de haag.

Houd de haagschaar volledig horizontaal vast met beide handen en zwaai vanuit je rug gelijkmatig naar links en rechts als je liever snoeit zonder hulpkoord. Wist je dat hier de UniversalHedgePole 18 de perfecte hulp kan zijn? Deze haagschaar snoeit ook hoge hagen zeer comfortabel en nauwkeurig. Dit bespaart je een ladder en beschermt ook je armen en rug bij het werken aan hoge hagen en boven het hoofd.

De zijkanten van de haag snoei je op dezelfde manier: houd de haagschaar met gestrekte armen zo recht mogelijk tegen de haag aan en zwaai het apparaat vanuit je schouders gelijkmatig op en neer.

Gaten in de haag zijn vervelend. Met de juiste tips kun je ze echter eenvoudig dichten.

Vooral kleinere gaten in hagen van loofbomen, zoals buxus, haagbeuk of liguster, sluiten snel vanzelf als de plant voldoende licht krijgt. Dat geldt ook voor naaldbomen zoals de thuja of valse cipres. Verwijder daarom eventueel takken van bomen in de nabije omgeving, als deze te veel schaduw op de haag werpen.

Als je de gaten in de haag wat sneller wilt dichten, kun je scheuten omleiden. Dit is vooral aan te raden als de gaten in de haag zeer groot zijn.

Bij het omleiden bevestig je enkele scheuten van de haag aan dunne bamboestokken. De toppen van de scheuten kort je in. Vervolgens plaats je de bamboestokken horizontaal of ook diagonaal over het gat in de haag. Zo groeit het gat snel weer dicht.

Als je genoeg hebt van je haag of andere plannen hebt voor je tuin, moet je de haag verwijderen. Met de juiste tips en goed gereedschap is dit mogelijk. We vertellen je hoe je het beste te werk kunt gaan en waarop je moet letten.

Bij het verwijderen van een haag moet je ook controleren of er wettelijke voorschriften zijn. In sommige landen mag je hagen alleen in bepaalde periodes van het jaar verwijderen. Zo worden in de haag levende en nestelende dieren beschermt. 

Voordat je je haag uittrekt, vraag je je gemeente of je het gewas mag verwijderen. Op sommige plaatsen zijn er ook wettelijke voorschriften waarmee je rekening moet houden.

Snijd eerst alle takken van de haag af. Dit is bijzonder eenvoudig met een kettingzaag voor grote en de takkenschaar EasyPrune voor kleinere doorsneden. Ook een hoogsnoeier zal je hier goed van pas komen. Hiermee kun je tot aan de basis van de tak reiken zonder dat je aan de twijgen hoeft te komen.

Je kunt het beste onderin of in het midden van de haag beginnen. Snijd dan tak voor tak af. De takken boven de ongeveer 1,5 m kun je laten staan.

Als de haag tot op een hoogte van ongeveer 1,5 m kaal is, snijd je de bovenste helft af met de boomzaag of de takkenschaar. Laat minstens 1,5 m stam staan. Deze lengte heb je nodig om later de kluit te kunnen loswrikken.

Creëer vervolgens eerst plaats in de tuin door de afgezaagde takken te versnipperen. Met een hakselaar is dit in een mum van tijd gebeurd, zodat je verder kunt met de volgende stap.

Bij ondiep gewortelde planten zoals sparren- of thujahagen kun je de wortels vrij eenvoudig verwijderen. Het hout is bovendien zacht, wat het werk vereenvoudigt.

Andere hagen zoals de valse cipres, de rode beuk of haagbeuk zitten dieper geworteld. Hier is de ontworteling iets ingewikkelder. Diepe wortels zoals van de kersenlaurier zijn het moeilijkst te verwijderen.

Zo doe je dat:

1. Kappen
   Verwijder met een scherpe schop de aarde rondom de stam. Zo leg je de bovenste wortels bloot. Dunnere wortels kap je af met een schop. De dikkere hak je door met een scherpe bijl.
2. Loswerken
   Als de eerste drie tot vier hoofdwortels doorgehakt zijn, duw je de stam krachtig in alle richtingen en controleer je of deze kan worden bewogen. Lukt dit niet, hak je meer wortels af, tot de stam loskomt.
3. Losmaken
   Als de kluit loskomt, trek je deze bij de stam uit het gat, verwijder je de aarde die eraan vastzit en gooi je de plant weg.

Als de kluit niet loskomt, hoewel je al zeer diep gegraven hebt en met een bijl en schop talrijke wortels hebt doorgehakt, helpt een kabellier of een takel. Indien er in de nabijheid van de te verwijderen haag een sterke, stevig gewortelde boom staat, kun je met één van de twee oplossingen het werk sterk vereenvoudigen.

Bevestig hiervoor de kabellier of takel met een brede band zo ver mogelijk onderaan de boomstam vast. Bekleed de riem zodat je de boomschors niet beschadigt. Bevestig het andere uiteinde van het trekkoord aan de bovenkant van de stam van je haagplant.

Met een kabellier of takel kun je beduidend meer kracht uitoefenen op de haagplant, waardoor deze vroeg of laat bezwijkt en je de stam en de kluit kunt verwijderen.