Een bijenhotel maken – bescherm deze onmisbare insecten

Hieronder vind je korte instructies voor een bijenhotel, gemaakt van een blok hout.

Natuurlijk moet je bij elke stap op de veiligheid letten. Meer informatie vind je in ons overzicht met veiligheidsmaatregelen voor klussen.

Hier vind je de antwoorden op een paar veelgestelde vragen over bijenhotels. Met deze achtergrondinformatie wordt het klussen een stuk makkelijker en leuker – je weet immers precies waar je op moet letten!

Volgens experts zijn buisjes het nesthulpmiddel bij uitstek voor wilde bijen, omdat deze het dichtst in de buurt komen van de nestplaatsen die bijen in het wild kiezen. Je kunt op verschillende manieren een buisvormige nestplaats maken. De beste en makkelijkste is in een blikken of houten doos:

• Blik of houten doos met bamboe buisjes, rietstengels of kartonnen pijpjes: Het is voldoende om een houten doosje of een oud blikje te vullen met de bovengenoemde buisjes, ingekort tot 10 à 20 cm. Zorg ervoor dat de buisjes aan de achterkant gesloten zijn en dat de binnenkant schoon en glad is. De ingang moet ook glad zijn zodat de bewoners zich niet kunnen verwonden.

• Hout: erg populair, maar niet elke houtsoort is geschikt. Wij raden houtsoorten aan die tijdens het drogen slechts licht kromtrekken, zoals essen, esdoorn, berk, eik of kastanje. Essenhout heeft de voorkeur, omdat er niet zo snel scheuren in het hout komen. Dit hout moet echter ook goed drogen. Naaldhout is ongeschikt vanwege het hoge gehalte aan hars. Bij zachter hout gaan de vezels in de boorgaten overeind staan als het vochtig is – dit kan de bijen verwonden. In onze instructies leggen we uit hoe je een bijenhotel maakt van een blok hout.
• Een bijenhotel maken van een boomstam: aantrekkelijk en daarom populair, maar niet zo geschikt voor wilde bijen, omdat er heel snel scheuren in komen. Hierdoor ontstaan kloven tussen de boorgaten, die op hun beurt parasieten en schimmels in de hand werken. Wilde bijen vermijden daarom schijven van boomstammen als nestplaatsen.
• Platte dakpannen van klei: erg geschikt, kunnen zelfs gestapeld worden, maar moeten beschermd worden tegen vocht. Dicht een van de open kanten af met gips of bijenwas en maak de openingen aan de andere kant glad met schuurpapier.

Over het algemeen is het goed om geen grote constructies met allerlei verschillende materialen te maken. Die trekken ook andere insecten aan, die niet per se met elkaar overweg kunnen. Het is beter om verschillende kleine schuilplaatsen verspreid over je tuin te hebben op enige afstand van elkaar.

Wilde bijen zijn actief tussen februari en oktober, met een piek tussen juni en augustus. De beste tijd om een bijenhotel in te richten is daarom tussen november en januari. Tegelijkertijd kun je ook je huis en tuin winterklaar maken. Overigens kan de nestplaats voor bijen het hele jaar door buiten blijven staan.

Bevestig het bijenhotel zo stevig aan een boom of muur, dat het niet schommelt in de wind. De buisjes moeten horizontaal staan. Plaats het bijenhotel op een zonnige plek, bij voorkeur op het zuiden of zuidoosten, maar ook beschut tegen de regen, bijvoorbeeld onder een overhangend dak.

Het is ook belangrijk dat er genoeg voedsel in de directe omgeving te vinden is. Een gevarieerde tuinbeplanting met nectar- en stuifmeelrijke bloemen, bij voorkeur inheemse, kan een groot verschil maken. Kies planten die op verschillende tijden bloeien, zodat de wilde bijen van de lente tot de herfst voedsel kunnen vinden.

Richt je tuin zo in, dat insecten zich er optimaal thuis voelen. Er zijn allerlei dingen die je hiervoor kunt doen. Een zelf aangelegde tuinvijver kan een uitstekende bijdrage leveren aan het ecosysteem in de tuin. Je kunt ook een kruidentuin aanleggen. Of ontdek in dit artikel hoe je in 7 stappen je droomtuin kunt maken.

Liever niet, en al helemaal niet in de openbare ruimte. In je eigen tuin kun je het bijenhotel in de winter ergens anders ophangen, wanneer het niet in gebruik is.

Nee, en zeker niet met chemische schoonmaakmiddelen. Wilde bijen vermijden nestplaatsen die vreemde, chemische geuren verspreiden.

Alleen met verf die honderd procent vrij is van chemische stoffen. Niet met andere producten – deels vanwege de geur, deels omdat de wilde bijen en hun larven zouden kunnen sterven als gevolg van de giftige bestanddelen. Zorg ervoor dat het product dat je kiest weerbestendig is. Lijnzaadolie en bijenwas zijn natuurlijke alternatieven waar bijen geen bezwaar tegen hebben.

In principe is dit geen probleem, omdat het bijenhotel zelf vrij klein is. Het enige wat je moet doen is zorgen voor voldoende voedsel – bijvoorbeeld met behulp van een zelfgemaakt plantenkasje voor op het balkon. Een kruidentuintje op het balkon kan ook bijen aantrekken. Daarnaast kun je een verticale tuin bouwen van oude dakgoten of zelfs de muur beplanten.

Veel bijen- of insectenhotels die kant-en-klaar te koop zijn in bouwmarkten of online winkels voldoen niet aan alle vereisten. Ze zijn te groot of te klein, gemaakt van het verkeerde materiaal, of ontworpen voor te veel verschillende insectensoorten. Als je zelf een bijenhotel maakt, kun je met alle bovenstaande factoren rekening houden en een verblijf creëren waar deze nuttige diertjes zich echt thuis voelen.

Hoeveel een zelfgemaakt bijenhotel kost, hangt vooral af van de houtsoort. Op internet wordt droog essenhout soms al voor 15 euro per plank aangeboden. Voor ongeveer 15 euro kun je minstens 70 bamboestokken kopen, voor dezelfde hoeveelheid kartonnen buisjes betaal je ongeveer 10 euro. In totaal kom je dan op 25-30 euro.

Een soortgelijk, kant-en-klaar bijenhotel uit de winkel kost ongeveer 35 euro. Er zijn ook voordeligere modellen vanaf 20 euro, en duurdere tot wel 125 euro – controleer wel even of deze schuilplaatsen daadwerkelijk geschikt zijn voor de insecten die je wilt aantrekken.

Het beste is om het bijenhotel zelf te maken, want alleen dan heb je volledige controle en weet je zeker dat je de bezige bij echt een plezier doet.