Bouwen met kinderen: tips en tricks

Nog voor je de gereedschapskist goed en wel tevoorschijn hebt gehaald, vragen de kids al of ze mogen helpen! Het liefst willen ze al het gereedschap vasthouden en uitproberen – maar zijn ze daar niet te jong voor? Wat kunnen ze zelf al bouwen en waarbij moeten ze nog een handje geholpen worden? Dit artikel rangschikt het gereedschap in 3 leeftijdscategorieën. Samen met je kind een doe-het-zelf project maken – hoe leuk is dat!

Kleine kinderen kunnen uren bezig zijn met bouwen. Ze stapelen blokken op elkaar, maken puzzels en spelen met zandvormpjes in de zandbak. Maar hoe zit het eigenlijk met echt gereedschap?

• Welk gereedschap kunnen kleuters zelfstandig gebruiken?

Bijzonder geschikt voor kleuters is speelgoed van hout en plastic. Van bijna elk stuk gereedschap is wel een speelgoedvariant te vinden. Kinderen vanaf een jaar of 3 kunnen zo al leren wat je met gereedschap moet doen en hoe je het vasthoudt. Ook veiligheidsmateriaal zoals werkhandschoenen, veiligheidsbrillen en bouwhelmen zijn op kinderformaat te koop. Zo is samen bouwen met je kids leuk én veilig!

Voor de iets oudere kleuter vanaf een jaar of 5 zijn er echte gereedschapskisten te koop, met onder andere een hamer, schroevendraaier, zaag en schuurpapier. Alles afgestemd op kinderen. Functioneel, maar lang zo scherp en puntig niet als gereedschap voor volwassenen. Kinderen kunnen zo spelenderwijs met hout leren bouwen en knutselen. Goed voor de creativiteit en de fijne motoriek.

DIY project voor kleuters:
Voor kleuters zijn er houten bouwpakketten te koop. Hiermee bouwen ze kleine auto's, bootjes of ander tof speelgoed.

• Waar kunnen kleuters bij helpen?

Kleuters kunnen helpen bij het bouwen van DIY projecten. Ze kunnen bijvoorbeeld het gereedschap dragen of bepaalde materialen vastzetten. Als je een schroefboormachine of boorhamer gebruikt, kunnen ze de boorgaatjes met potlood op het hout aftekenen of met een stofzuiger het boorstof opzuigen. Kleuters vinden het ook geweldig om gereedschap te sorteren of aan te geven. Oudere kleuters die al kunnen tellen, kunnen de maat op een duimstok aflezen of de benodigde schroeven of spijkers voor je uittellen.

DIY project voor kleuters:
Bouw samen met je kind een koninklijke kinderkapstok

Op veel basisscholen krijgen kinderen handvaardigheid en leren zo al met gereedschap omgaan. Als ze vrij zijn van school vinden ze het leuk om met vriendjes af te spreken en samen te bouwen en te knutselen.

Basisschoolkinderen kunnen zelfstandig iets opmeten, met behulp van een waterpas iets recht hangen of met een weegschaal het gewicht van een voorwerp bepalen. Als je samen met je kinderen bouwt, kun je ze ook een lijmpistool of tacker laten gebruiken. Ook verven kun je je kind al toevertrouwen. Leg alles wel eerst goed uit en doe voor hoe het moet.

Oudere basisschoolkinderen kunnen al met veel soorten gereedschap omgaan. Met een hamer, schroevendraaier, tang en handzaag kunnen ze – mits goed begeleid – in de tuin, thuis of in de garage DIY en knutselprojecten bouwen.

DIY project voor kinderen op de basisschool:
Basisschoolkinderen kunnen zelf een XXL mens-erger-je-niet-spel bouwen. De velden worden geschilderd op een kleine tafel die je eventueel speciaal hiervoor samen met ze bouwt. Ook de dobbelstenen en de pionnetjes kunnen ze zelf maken.

• Waar kunnen basisschoolkinderen bij helpen?

Als kinderen de basisschoolleeftijd hebben bereikt, willen ze niet meer alleen toekijken. Ze willen actief helpen. Ze kunnen meedenken over hoe een DIY project er uit moet komen te zien en hoe ze dit het beste aan kunnen pakken. Bij het bouwen van meubels of het ophangen van een schilderij kunnen ze met een hamer een spijker in het hout slaan of zelf schroeven vastschroeven.

Op deze leeftijd raken ze ook geïnteresseerd in elektrisch gereedschap. Als je goed uitlegt hoe het elektrisch gereedschap functioneert en stap-voor-stap vertelt wat ze moeten doen en waar ze op moeten letten, kunnen ze je al een handje helpen. Laat bijvoorbeeld zien waar een schakelaar voor dient, welke boor en welk zaagblad je gebruikt en waarom. Als je alles duidelijk uitlegt, kunnen ze je helpen bij het aangegeven van gereedschap en het fixeren van materiaal. Laat kinderen nooit zonder toezicht zelfstandig elektrisch gereedschap bedienen. Elektrisch gereedschap is vaak zwaar en kan behoorlijk veel vermogen hebben. Zo’n handige accuschroevendraaier bijvoorbeeld weegt 300 gram en is voor een kind wel te hanteren, maar een grote klopboormachine weegt het tienvoudige en is daarom totaal ongeschikt voor kinderen.

DIY project voor kinderen op de basisschool:
Zijn de houten deuren in huis toe aan een verfbeurt? Dat is mooi klusje waarbij de kinderen je kunnen helpen!

Kinderen van deze leeftijd zijn op veel fronten al behoorlijk volwassen en kunnen verantwoordelijkheid op zich nemen. Dat geldt ook voor het omgaan met gereedschap. Ze kunnen vooruit denken en zijn in staat om voorzichtig en verantwoord met gereedschap om te gaan.

• Welk gereedschap kunnen oudere kinderen zelfstandig gebruiken?

Als kinderen op deze leeftijd bouwen, willen ze alles wat er aan gereedschap beschikbaar is uitproberen. Ze zijn in alles geïnteresseerd en beperken zich niet tot het herhalen van steeds dezelfde stap. In plaats daarvan willen ze bij het totale project betrokken worden. Ze ontwerpen, zagen, schuren, verven en zetten het vervolgens in elkaar. Hierbij gebruiken ze de volledige gereedschapskist: potlood, duimstok/vouwmaat, waterpas, zaag, schuurpapier, kwast, hamer, lijmklemmen en schroevendraaiers. Ook een zakmes kunnen ze al zelfstandig gebruiken.

DIY project voor oudere kinderen:
Voor oudere kinderen zijn heel veel projecten geschikt – zeker als je een oogje in het zeil houdt. Het meeste populaire doe-het-zelf project is natuurlijk nog altijd de boomhut!

• Waar kunnen oudere kinderen bij helpen?

Als je samen met een ouder kind bouwt, kun je ze volledig bij het proces betrekken. Dat geldt zowel voor de planning als voor de uitvoering. Je kunt ook samen nadenken over het ontwerp en waar jullie project moet komen te staan of hangen. Onder begeleiding kunnen oudere kinderen ook werken met groter elektrisch gereedschap zoals een decoupeer- of cirkelzaag of een boormachine. Betrek ze dus bij het hele project, zodat ze niet het gevoel krijgen langs de zijlijn te staan.

Doe-het-zelf project voor oudere kinderen:
Help je kind een persoonlijke fotobord voor de kinderkamer te bouwen.