Plat dak repareren

Om een plat dak waterdicht te maken wordt vaak bitumen gebruikt, omdat het vrij milieuvriendelijk is en gunstige eigenschappen heeft. Bij het aanbrengen van bitumen wordt de onderkant van de bitumenstrook verwarmd met een gasbrander of heteluchtpistool. Bitumenbanen zijn bijzonder goed bestand tegen agressieve stoffen. Een plat dak van bitumen heeft daarom een relatief lange levensduur, vooral op oppervlakken die aan slijtage onderhevig zijn. Een bijkomend voordeel het gebruik van een gasbrander is dat de resulterende warmte een vochtig dak in één klap droog maakt. Als je zonder warmte wilt werken, kun je ook koud vloeibaar bitumen gebruiken.

Zorgvuldig en precies werken is essentieel – dit is de enige manier om ongelukken en schade te voorkomen. Dit geldt zowel voor het repareren van het platte dak als voor je eigen veiligheid. Wees je ervan bewust dat je niet op de begane grond werkt, maar op hoogte. Zorg ervoor dat je altijd veilig te werk gaat. De belangrijkste tips vind je in ons overzicht van veiligheidsmaatregelen voor doe-het-zelvers.

Ken je ons 18 volt-systeem al? Met één en dezelfde accu kun je talloze van onze apparaten gebruiken voor de meest uiteenlopende toepassingen. Dat geldt ook voor het repareren van een plat dak. Verwijder gewoon de accu, klik hem vast op een ander apparaat en ga verder met de volgende stap.

Als je het bitumen in twee lagen aanbrengt, moet de eerste laag volledig afgekoeld zijn, voordat je de tweede laag aanbrengt. Leg de tweede laag altijd met verspringingen, zodat er nooit een naad op een andere naad ligt. Belangrijk: het dak mag niet nat worden tussen de twee stappen.

Als het bestaande bitumen al poreus is geworden, smeer het dan eerst in met vloeibaar bitumen. Laat het een beetje drogen voor je de nieuwe strook aanbrengt. Om te corrigeren kun je de randen van de nieuwe bitumenstrook afdichten met vloeibaar bitumen. Dit zorgt voor extra afdichting op de gerepareerde plekken, zodat het platte dak echt goed waterdicht zal zijn.

Het is uiteraard beter om een plat dak niet al te vaak te hoeven repareren. Als er een nieuw dak wordt gelegd, is het daarom verstandig om van begin af aan te bepalen welk materiaal het beste is op lange termijn. Hiervoor moet je weten aan welke invloeden het dak wordt blootgesteld: dit zijn bijvoorbeeld de weersomstandigheden, maar mogelijkerwijs ook chemicaliën of andere stoffen.

Als je een plat dak renoveert, moet je eerst bepalen welk materiaal er eerder gebruikt is. Als de bestaande dakbedekking bijvoorbeeld van kunststof is, dan kun je dit beschadigen tijdens het  verwarmen van de bitumenstroken.

Als je duidelijkheid hebt over de uitgangssituatie, kun je nu de voor- en nadelen van de mogelijke materialen voor het repareren van het platte dak op een rijtje zetten. Er zijn: vloeibare afdichtingsmiddelen (warm of koud), folies, bitumenstroken (warm of koud), dakvilt, zelfklevende dakbedekking en plaatstaal.

Mogelijke materialen voor het repareren van een plat dak:

Hoe deze materialen zich verhouden on verschillende omstandigheden, lees je hieronder:

Als voor jouw platte dak een lange levensduur en weinig tot geen onderhoud het belangrijkst is, dan is plaatstaal voor jou het materiaal bij uitstek. Stroken van EPDM kunnen echter ook tot 50 jaar meegaan en het platte dak perfect waterdicht maken. Ook bitumenstroken zijn geschikt, mits ze in meerdere lagen worden gelegd. Naast het materiaal zijn ook de verwerking en de invloeden van buitenaf bepalend voor hoe lang jouw dakbedekking meegaat – en of je het dak regelmatig inspecteert en onderhoudt.

Als je een lek in het dak hebt ontdekt, bepaalt het gebruikte materiaal hoe je te werk moet gaan bij de reparatie. Bitumen stroken, vloeibaar bitumen en vloeibaar plastic kunnen vrij gemakkelijk worden gerepareerd. Het kan voldoende zijn om een nieuwe laag bitumen over de bestaande te leggen, of een laag van een ander vloeibaar materiaal aan te brengen. Voor vijverfolie of EPDM-folie heb je wel speciale lijm nodig.

Het is belangrijk om rekening te houden met de buitentemperatuur bij het verwerken van het materiaal van jouw keuze. Dit geldt niet alleen voor het repareren van een plat dak, maar ook voor het aanbrengen van volledig nieuwe dakbedekking. Als je je hier helemaal geen zorgen over wilt maken, gebruik dan plaatstaal. Maar in principe zijn de meeste materialen in dit opzicht niet zo veeleisend:

• Bitumenstroken: minstens 5 °C, max. 150 °C (bitumen wordt hierboven vloeibaar)
• Vloeibaar plastic en vloeibaar bitumen: minstens 5 °C
• EPDM en dakvilt: minstens 10 °C
• Vijverfolie: minstens 15 °C

Plaatstaal en folie hoeven uiteraard niet te drogen. Vloeibaar plastic is na 24 uur volledig droog.

Over het algemeen hangt de droogtijd voor repareren van een plat dak altijd af van de buitentemperatuur en de luchtvochtigheid. Bitumenstroken die met een gasbrander zijn aangebracht, hebben 3-7 dagen nodig om te drogen, afhankelijk van het weer. Hetzelfde geldt voor vloeibaar bitumen.

Als je in verschillende lagen werkt, zorg er dan voor dat je platte dak niet nat wordt tussen de afzonderlijke stappen.

Let erop hoe milieuvriendelijk de afzonderlijke materialen zijn en welke gezondheids- en veiligheidsmaatregelen je eventueel moet nemen. In deze tabel zie je in één oogopslag hoe je milieubewust en veilig te werk kunt gaan bij het repareren van je platte dak:

Zoals vermeld is droog weer het beste voor het repareren van een dak. Maar wat als je lekkage hebt in de winter?

Hevige regenval of smeltende sneeuw kunnen voor schade aan het dak zorgen, vooral in de winter. Om ernstigere schade te voorkomen, kun je zelfs als het regent zonder problemen met vijverfolie, EPDM en plaatstaal aan de slag gaan om het probleem te verhelpen. Houd er wel rekening mee dat de onderliggende lagen dan minder snel zullen drogen. Afhankelijk van de ventilatie kan er eventueel schimmelvorming optreden als het warmer wordt.

Ook bitumenstroken zijn aan te brengen als het buiten nat is, aangezien de gasbrander het dakoppervlak automatisch droogt bij het aanbrengen.

Een plat dak is vaak niet zo plat als het op het eerste gezicht lijkt. Vaak krijg je te maken met opstaande randen en hoeken, schoorstenen, regenpijpen en andere elementen – potentiële zwakke punten in de afdichting van een plat dak.

Je kunt voor dergelijke plekken speciaal gevormde afdichtingen gebruiken. In veel bouwmarkten zijn verschillende gegoten onderdelen voor het afdichten van daken verkrijgbaar (zie illustratie). Je kunt ook zelf snijsjablonen maken. Hiermee kun je ook zelf het bitumen op maat snijden, met eventuele uitsparingen. Een alternatief is het werken met een vloeibaar middel.

Langs een muur kun je opstaande randen gebruiken, die je met vloeibaar bitumen insmeert. Rondom een ventilatiepijp kun je goed werken met een vloeibaar afdichtingsmiddel. Breng meerdere lagen aan rond de pijp. Vergeet de overgangen niet!

Zodra je alle hoeken en randen hebt beschermd tegen binnendringend vocht en alle beschadigde plekken hebt gerepareerd, ben je in principe klaar. Maar opgelet: je moet het dak daarna goed in de gaten houden! In het geval dat je toch nog een lek over het hoofd hebt gezien, kan dat leiden tot ernstige gevolgschade, met name als er water of vocht in het dakbeschot binnendringt. Dit kan leiden tot schimmel of gebrekkige bescherming tegen de kou. Hoe langer de schade aanhoudt, hoe hoger de reparatiekosten zullen zijn.

De uiteindelijke kosten voor het waterdicht maken van je platte dak hangen natuurlijk af van de grootte van het oppervlak. Hieronder zie je een overzicht van de kosten van de verschillende materialen, zodat je ongeveer weet waar je aan toe bent:

• Bitumenstroken: 8–12 euro/m2

• Vloeibaar bitumen: 15 euro/m2
• Vloeibaar kunststof: 25–40 euro/m2
• Kunststof stroken: 6–15 euro/m2
• EPDM: 10–30 euro/m2
• Speciaal gevormde afdichting: 10–20 euro/m
• Golfplaat 25 euro/m2; koperplaat: 100 euro/m2
• Dakvilt: 1–3 euro/m2

Als je het platte dak door een bedrijf laat repareren, komen er natuurlijk arbeidskosten bovenop (10-20 euro/m2).

Als je te laat beseft dat je platte dak lekt, moet je ook de schade herstellen. Een renovatie kan ongeveer 120-240 euro/m2 kosten. Een nieuw plat dak daarentegen kost ongeveer 75 euro/m2. Maar wees gerust: als je je platte dak repareert met onze tips en het regelmatig onderhoudt, is een volledige renovatie niet nodig.

Het is belangrijk om rekening te houden met de normen NEN-6050 en NEN-EN 12691 als je met het platte dak aan de slag gaat. De eerste norm schrijft onder meer voor in welke gevallen een gasbrander mag worden gebruikt. De tweede norm geeft aan waar je op moet letten bij gebruik van bitumen, kunststof of rubber als dakbedekking.

We hebben nog veel meer instructies en handleidingen die je als doe-het-zelver flink kunnen helpen. Al zijn het maar wat eenvoudige tips voor het schuren van een muur – hier vind je wat je zoekt. We hebben daarnaast handleidingen voor zeer gespecialiseerde onderwerpen. Kijk bijvoorbeeld eens hoe je het beste een rolluikcassette opent of tapijtlijm verwijdert.