Voor sfeervolle avonden en een veiligere tuin

Voor sfeervolle avonden en een veiligere tuin

In de tuin is het heerlijk vertoeven. Het is de plek waar we met vrienden afspreken, ontspannen, nieuwe energie opdoen en genieten van de natuur. Het is de buitenruimte, die we het hele jaar door en op elk moment van de dag willen gebruiken. Met een doordacht lichtconcept creëer je ook 's avonds een gezellige sfeer. Het is belangrijk om energiebesparende lichtbronnen effectief te gebruiken en, uiteraard, om met buren en dieren rekening te houden. Met behulp van 11 tips laten we je zien met welke aspecten je rekening moet houden bij het ontwerp, en welke technologie je kunt gebruiken.

Belangrijke aspecten van tuinverlichting

1. Weerbestendige buitenverlichting
2. LED-technologie en lichtintensiteit voor gebruik buitenshuis
3. Installatietips en verlichtingssystemen
4. Helderheid zorgt voor meer veiligheid
5. Sfeervolle verlichting
6. Bomen, struiken, bloembedden en muren uitlichten
7. Verlichting van zwembaden, tuinvijvers etc.
8. Mobiele lichtbronnen voor de tuin
9. Energiezuinige zonnetechnologie
10. Insectenvriendelijk licht
11. Rekening houden met buren

Buitenlampen worden aan vocht, stof en vuil blootgesteld, en moeten daar dus voldoende bescherming tegen hebben. Gebruik daarom in de tuin alleen lampen die een passende beschermingsklasse hebben, de zogenaamde IP-beschermingsklasse. Welke beschermingsklasse jouw tuinverlichting moet hebben, is afhankelijk van de locatie. Zo moeten buitenwandlampen die zich bij de ingang van de woning of naast de achterdeur naar de tuin bevinden, minimaal IP-beschermingsklasse 44 hebben. Dit houdt in dat de lampen tegen het binnendringen van 1 mm vreemde voorwerpen, en tegen spatwater beschermd zijn. Grondspots en tuinspots moeten nog beter beschermd zijn tegen stof en water, daarvoor hebben ze IP-beschermingsklassen 65 of 67. Als je je tuinvijver of zwembad wilt verlichten, moet je lampen kiezen die permanent onder water werken en van beschermingsklasse 68 voorzien zijn.

IP (Ingress-bescherming)

In principe zijn buitenlampen tegenwoordig van moderne LED-technologie voorzien. LED's verbruiken veel minder stroom dan gloeilampen en hebben een lange levensduur. LED-lampen van merkfabrikanten kunnen een brandduur van wel 10.000 uur bereiken. Zorg er wel voor dat de LED's in je buitenlampen vervangbaar zijn, zodat je niet de hele lamp hoeft weg te gooien als een diode niet meer werkt.

LED-technologie is ideaal voor de tuinverlichtingsplanning, omdat je laagspanningssystemen kunt gebruiken. Een 12 V laagspanningssysteem kun je zelf installeren. Als je je tuin echter eerst met 230V stroomzuilen wilt uitrusten, moet je de installatie van de stroomkabels aan een gespecialiseerd elektriciteitsbedrijf overlaten. De stroomkabels moeten minimaal 60 cm diep in de grond worden gelegd en zouden idealiter vijf draden moeten hebben. Je kunt je buitenlampen dan op de professioneel geïnstalleerde stroomzuil, die als stroomverdeler fungeert aansluiten, samen met stopcontacten en een laagspanningstransformator die de stroom tot 12 volt regelt.

Let bij het kiezen van lampen op welke kleur de LED's hebben. Bij moderne LED-lampen wordt de lichthelderheid niet meer in watt, maar in lumen (lm) gemeten. Voor buitengebruik, bijvoorbeeld om een terras of een huismuur te verlichten, zijn lampen van 400 tot 600 lumen geschikt. Dit komt overeen met een wattage van ongeveer 40 watt. Wil je echter een oprit helder verlichten, dan kun je het beste spots met 1000 tot 1500 lumen installeren. Dit komt overeen met ongeveer 100 watt. Zulke krachtige lichtbronnen zijn natuurlijk niet geschikt voor sfeervolle tuinverlichting, maar worden gebruikt voor beveiligingsdoeleinden en moeten alleen voor korte perioden worden ingeschakeld en worden gekoppeld aan een bewegingsdetector.
 

Als je van professionaliteit houdt, kun je je tuin uitrusten met een samenhangend verlichtingssysteem. Als hij op laagspanning werkt, kun je hem zelf installeren met behulp van bestaande energiezuilen. Kies een combinatie van grondspots, spots, stripverlichting en plintverlichting om je tuin sfeervol in te richten.

Schakelaars of draadloze schakelaars kunnen worden gebruikt om afzonderlijke lampen te bedienen of te dimmen. Verschillende fabrikanten bieden ook ondersteuning voor integratie in smart home-systemen. Bovendien zijn er kleurwisselopties tussen RGB-kleuren en wit mogelijk, zodat je je tuin 's avonds in een unieke verlichtingswereld kunt onderdompelen. Informeer bij de speciaalzaak naar de mogelijkheden.

Let er bij het installeren van een laagspanningssysteem op dat de dunne kabels niet persé ondergronds gelegd hoeven te worden, maar desondanks beschermd moeten blijven tegen beschadiging. Als je de kabelroute uit je hoofd kent of op je tuinplan hebt getekend, kun je de kabels met mulch, bodembedekking of grind verbergen. Mocht je toch op zoek moeten naar de ondergrondse kabels, dan helpt de Truvo van Bosch je deze tot een legdiepte van 5 cm te lokaliseren.

Door je tuin te verlichten, zorg je voor meer veiligheid en oriëntatie. De paden naar het huis, de oprit of de ingang van het huis moeten in het donker verlicht zijn zodat ze veilig kunnen worden betreden. Struikelgevaren zoals treden of andere opstapjes moeten duidelijk zichtbaar zijn. Gebruik lampen met koel wit licht om zelfs de kleinste details zichtbaar te maken. Het is aanbevolen om een bewegingsdetector te gebruiken, zodat er geen constante verlichting is. Denk er ook aan om slecht zichtbare plekken rond het huis van lichtbronnen te voorzien om inbrekers af te schrikken.

Paallampen waarvan het licht naar beneden schijnt, is ideaal voor tuinpaden. Je kunt ook vloerspots installeren, maar zorg ervoor dat ze geen verblindend effect hebben. Lichtbuizen, ook bekend als stripverlichting, zien er modern uit en kunnen bijvoorbeeld aan de rand van grindpaden worden geïnstalleerd. De lichtlijnen lopen 's nachts op indrukwekkende wijze over het pad, en zien eruit als kleine, heldere rivieren die door je groene rijk kronkelen.

 

De feel-good-factor bij verlichting is net zo belangrijk als veiligheid: Buitenverlichting verfraait de tuin en brengt hem tot leven in het donker. Dit betekent echter niet dat het vanaf zonsondergang volledig verlicht moet zijn, maar dat afzonderlijke lichtpunten specifiek worden geplaatst en alleen kleine gebieden worden uitgelicht. Een succesvol verlichtingssysteem speelt met de contrasten tussen licht en schaduw.

Buitenverlichting is niet alleen in de zomer mooi om naar te kijken als je de avonduren buiten doorbrengt, maar ook in de winter als je meestal alleen vanuit je huis naar de tuin kijkt. Als de buitenruimte dan onverlicht is, kijk je uit het raam in een zwart gat - je tuin verdwijnt in het niets. Als echter individuele bomen en struiken of het tuinhuisje verlicht zijn, kun je terwijl je op de bank zit met een warme kop thee genieten van een winters tuinlandschap.

Tip: Als je ook delen aan de achterkant van de tuin verlicht, krijgt je tuin een bijzonder intens ruimtelijk effect en wordt het uitzicht vanuit het raam nog indrukwekkender. Het terras, dat zich direct achter het raam bevindt, moet dan slechts spaarzaam worden verlicht, zodat de lichtbronnen in het achterste deel van de tuin ook waarneembaar zijn.

De structuur van de bladeren en de schilderachtige groeivormen van bomen en struiken komen het best tot hun recht wanneer de planten van onderaf met grondspots worden verlicht. Het voordeel van inbouwspots is dat ze zelfs overdag bijna onzichtbaar in de tuin kunnen worden geïntegreerd. Ze schijnen direct naar boven en mogen niet in de directe omgeving van zitplaatsen of paden worden gebruikt, omdat hun licht verblindend kan zijn. Grondspots en grondspikes zijn flexibel in hun uitlijning en kunnen worden aangepast.

Als je een brede boom of struik wilt verlichten, moet de lichtuitstralingshoek ongeveer 40 graden zijn. Voor slankere bomen wordt een uittredehoek van ongeveer 20 graden aanbevolen.

Ook kun je muren of mooie schuttingen verlichten. De structuur van een natuurstenen muur komt door indirecte verlichting, met bijvoorbeeld vloerspots of een lichtstrip perfect tot zijn recht.

Ook vaste plantenperken, rozenborders of siergrassen kunnen met passende verlichting prachtig worden uitgelicht. Opbouwspots kun je het beste in perken plaatsen, zodat je verschillende planten kunt verlichten, afhankelijk van het seizoen: In het voorjaar kunnen bijvoorbeeld tulpen en narcissen worden belicht. In de zomer worden rozen opgevoerd, en in de herfst nemen verlichte siergrassen 's avonds het tuingezicht over.

Je kunt je bedden ook met decoratieve lichtbollen of andere verlichte voorwerpen versieren.. Het motto ‘less is more’ is hier wel van toepassing. Een groter enkel object of een kleine decoratieve combinatie, ziet er meestal beter uit dan te veel lichtpunten die het bed er onrustig uit laten zien.

Als je 's avonds wilt genieten van het magische effect van je zwembad of vijver, installeer dan lichtbronnen aan de rand en in het water. Stromend water zoals watervallen, waterpartijen, bronstenen, beekjes of waterpoelen zijn ook ideaal voor schitterende lichtinstallaties. Je kunt opbouwspots gebruiken om bijvoorbeeld watervallen of springstenen te verlichten. Lichtstrips zijn als indirecte verlichting voor waterbakken heel geschikt. Natuurlijk kun je je vijver of zwembad ook met onderwaterverlichting verlichten. Deze lampen moeten IP-beschermingsklasse 68 hebben.

Als je de onderwaterverlichting in vijvers inschakelt, zorg er dan voor dat deze 's avonds maar kort aanstaat, zodat de dieren en insecten niet onnodig wordt verstoord.

Mobiele verlichtingsoplossingen zijn met name geschikt voor het verlichten van zitgedeeltes, bijvoorbeeld voor gezellige avonden in de tuinlounge of barbecues met vrienden. Veel tafellampen, draagbare verlichtingselementen of zelfs grotere vloerlampen werken nu op oplaadbare batterijen, die bijvoorbeeld via een USB-aansluiting kunnen worden opgeladen. Mobiele solarlampen kunnen ook als flexibele lichtbronnen worden gebruikt. Met de UniversalLamp 18 beschik je over een dimbare lamp voor spontaan gebruik in je tuin, bijvoorbeeld als je een klus wilt afmaken als het donker is geworden.
 

Je kunt solarlampen zowel gebruiken als mobiele lichtbronnen, als in je permanent geïnstalleerde tuinverlichting. Er zijn bijvoorbeeld buitenwandlampen die op zonne-energie werken. Ze moeten echter op zonnige plaatsen worden geplaatst, zodat de reservoirs zich overdag kunnen opvullen. Aan de noordzijde van het huis is er meestal niet genoeg daglicht om voldoende op te laden. Als een solarlamp met een apart zonnepaneel is uitgerust, moet je dit paneel altijd op het zuiden richten en ervoor zorgen dat het niet in de schaduw van bomen en struiken staat. Verwijder stof en vuil van tijd tot tijd van het paneel om het gebruiksklaar te houden.

Insecten worden vooral  door koud licht aangetrokken. Als ze eindeloos rond de lichtbron blijven dwarrelen, kunnen ze sterven van uitputting, een gemakkelijke prooi worden voor hun roofdieren of in de behuizing van de lampen terechtkomen en daar verbranden of verhongeren. De afgelopen jaren zijn in Europa veel nachtelijke insectensoorten uitgestorven.

Dus als je je tuin op een insectvriendelijke manier wilt verlichten, kies dan lampen die warm wit licht uitstralen en dimbaar zijn - dit is ook prettiger voor jezelf. Insecten worden niet zo sterk aangetrokken door lichtbronnen die in het bereik van 1500 tot 2700 K liggen, omdat dit lichtspectrum voor hen nauwelijks zichtbaar is. Lichtintensiteiten boven de 3000 K trekken daarentegen sterk insecten aan.

Er zijn tegenwoordig lampen die een insectvriendelijke lichtstand hebben, en alleen overschakelen naar een sterkere lichtintensiteit als er beweging wordt gedetecteerd. Dit zou bijvoorbeeld een zeer insectvriendelijke verlichtingsoptie zijn voor de entree van het huis.

Zorg er ook voor dat je je tuinverlichting niet de hele nacht laat branden. Schakel de lichtbronnen die worden gebruikt voor esthetische verlichting alleen in, als het licht daadwerkelijk wordt gebruikt. Vogels, egels enz. worden door te veel kunstlicht immers ook in hun dag- en nachtcyclus gestoord. Het onderwerp "lichtvervuiling" is ook relevant voor ons slaapritme - dus overdrijf het alsjeblieft niet.

Zorg er bij het uitlijnen van je tuinverlichting voor dat je buren geen last hebben van de lichtbronnen. Een verlichte haag op de erfgrens kan voor problemen zorgen, net als een spot die direct in de woon- of slaapkamer van de buren schijnt. Een zorgvuldige en attente plaatsing van lichtbronnen voorkomt geschillen. Je tuinverlichting moet je immers plezier geven en geen problemen opleveren.

Ben je inmiddels in het onderwerp verlichting geïnteresseerd? Dan kun je binnenshuis creatief aan de slag met onze 5 ideeën!

Als je meer wilt weten over wanneer welke tuinklussen moeten worden uitgevoerd, kun je in onze tuinkalenderhet juiste moment vinden voor alle belangrijke activiteiten.