Speelhuis op palen zelf maken – instructies en kosten

Voorbereiding is het halve werk! De truc is om het project niet al te ingewikkeld te maken. Per slot van rekening hoeven jij en je kind geen koude winternachten in het speelhuis door te brengen of er een zwaar dressoir in te zetten.

Het basisidee voor je speelhuis op palen is heel eenvoudig: vier hoekpalen die in de grond worden verankerd met grondankers die in beton worden gezet. De vloer en de muren worden gemaakt van planken. Voor het dak kun je kiezen uit een klassiek zadeldak of een lessenaarsdak met voldoende helling.

Hoe ingewikkeld je bouwplan voor het speelhuis op palen wordt, is helemaal aan jou. Is een huisje genoeg of wil je ook een glijbaan en schommel maken? Moet het geheel winddicht zijn of vooral een speelhuisje blijven?

Bij de keuze van hout moet je niet alleen letten op de specifieke eigenschappen van de verschillende houtsoorten, maar ook op de kosten.

Als dure hardhoutsoorten buiten beschouwing worden gelaten, dan blijven grenen, vuren en lariks over als houtsoorten die in aanmerking komen om zelf een speelhuis op palen mee te maken. Omdat grenen vaak grotere knoesten heeft met als gevolg meer risico op het binnendringen van vocht, is dit hout niet zo geschikt voor een speelhuis.

Vurenhout is over het algemeen zeer geschikt, maar moet worden voorzien van een beschermende coating. Dit is meestal niet nodig bij larikshout, dat resistenter is maar ook duurder.

De makkelijkste manier is om alles zelf te halen bij de bouwmarkt. Het voordeel hiervan is dat je advies kunt krijgen over de houtsoort en beschermende coatings.

Onderschat de benodigde hoeveelheden echter niet; denk ook na over welke transportmogelijkheden je hebt. De gezinsauto zal aan de krappe kant zijn om al het hout te vervoeren. Kies in plaats daarvan voor een aanhanger of busje.

Als je al precies weet welke materialen je wilt gebruiken, kun je ze ook online of in de bouwmarkt bestellen en laten bezorgen.

De exacte kosten voor het bouwen van een speelhuis op palen kunnen natuurlijk alleen worden bepaald voor een specifiek project. Naast de grootte en het type constructie – bijvoorbeeld welke dakvorm je kiest – zijn de materiaalkosten ook afhankelijk van de houtsoort en de dikte van de planken (20 mm wordt aanbevolen) die je wilt gebruiken.

Hier volgt een ruwe schatting van de kosten voor een eenvoudige constructie met een grondoppervlak van ongeveer 2 bij 2 meter en een zadeldak. Je hebt nodig:

• Vuren hoekbalken (ruw gezaagd, dus nog onbehandeld), 90 x 90 x 2500 mm: per stuk ongeveer 25 euro
• Vuren planken, 140 mm x 23 mm x 2000 mm (ruw gezaagd): per stuk ongeveer 12 euro
• Platkopschroeven met gedeeltelijke schroefdraad: vast bedrag van 20 euro
• Beits: ongeveer 18 euro per liter (een liter is genoeg voor ongeveer 8 m2 met twee lagen)
• Grondankers: ongeveer 10 euro per stuk
• Snelbeton, 1-2 zakken van 25 kg: ongeveer 15 euro per stuk

Voor dit eenvoudige ontwerp zijn de kosten ongeveer als volgt:

Nu kun je eindelijk beginnen met het bouwen van je speelhuis op palen! Lees onze stapsgewijze instructies rustig door. Onthoud bij het bouwen altijd de twee belangrijkste wijsheden van de timmerman: de rustige aanpak is de beste en meten is weten – vooral als je voor de zekerheid twee keer meet.

De basisconstructie bestaat uit vierkante balken. Verbind de verticale palen met de horizontale balken, die de vloer van het speelhuis zullen vormen. De afmetingen en details van de constructie kun je zelf bepalen.

Omdat je zelfgemaakte speelhuis op palen niet per se voor de eeuwigheid bedoeld is, hoef je niet te overdrijven met de fundering. Je kunt gewoon werken met vier grondankers en snelbeton.

Graaf gaten van geschikte diepte. Zorg ervoor dat het hout van de hoekpalen niet in het water staat als het bijvoorbeeld regent. Plaats de gegalvaniseerde grondankers en vul het gat met snelbeton.

Dit zou voldoende moeten zijn voor de fundering van een speelhuis op palen van normale grootte waar geen bijzonder zwaar gewicht op komt te staan. Stamp zo nodig de grond nog eens aan rondom de gaten die je hebt gegraven, vooral als deze erg zacht is.

Wanneer het huisje wordt gebruikt, komt het meeste gewicht op de vloer van het huisje te rusten. Daarom moeten de steunbalken worden versterkt. Om dit te doen, schroef je in verstek gezaagde (45°) blokken hout tussen de hoekpalen en vloerbalken: twee per hoek.

Afhankelijk van wat je precies hebt gepland, moet je eventueel meer balken bevestigen, bijvoorbeeld als je een veranda gaat maken. Vergeet bovendien niet om een deuropening te maken! Dan wordt het tijd voor de vloer.

Hiervoor gebruik je planken, die je op maat hebt gezaagd – vergeet niet om uitsparingen voor de balken te zagen. Deze planken worden vervolgens op de horizontale vloerbalken geschroefd. Zorg ervoor dat de afstanden tussen de planken ongeveer gelijk zijn.

Bij het bouwen van het dak kunnen de al genoemde OSB-platen een uitkomst zijn; in ieder geval als gevelplaten, die van achteren op de gevelbalken worden geschroefd. Je kunt ze ook gebruiken om het dak mee te bedekken. Het ziet er echter mooier uit als je houten planken gebruikt, en deze overlappend van onder naar boven bevestigt om het dak tegen de regen te beschermen.

De constructie van het dak is iets ingewikkelder, maar met een beetje voorbereiding is het zeker te doen. Je moet een dakspant maken waarop vervolgens de dakbedekking wordt bevestigd. In principe bestaat deze uit twee puntgevels die verbonden zijn met een nokbalk.

Bij het bouwen van het dak kunnen de al genoemde OSB-platen een uitkomst zijn; in ieder geval als gevelplaten, die van achteren op de gevelbalken worden geschroefd. Je kunt ze ook gebruiken om het dak mee te bedekken. Het ziet er echter mooier uit als je houten planken gebruikt, en deze overlappend van onder naar boven bevestigt om het dak tegen de regen te beschermen.

Tot slot moet de nok worden afgedicht tegen binnendringend water. De beste manier om dit te doen is door een hoekprofiel te nemen en die vast te schroeven op de bovenste latten van de dakbedekking.

Nu is het tijd om de buitenmuren van je speelhuis op palen te maken. Zaag hiervoor de planken op maat – inclusief de uitsparingen voor het raam en de deur – en schroef ze op de balken.

Plaats ten slotte de kozijnen in de raam- en deuropeningen. Je kunt hiervoor daklatten gebruiken, die je over hebt, en ze op de gewenste afmetingen zagen.

Tot slot moet je de buitenranden van het dak aan de gevelzijde bedekken met een houten daklijst.

Sommige houtsoorten moet je behandelen met een beschermend laagje om je speelhuis te beschermen tegen invloeden van buitenaf. In principe heb je hier de keuze uit twee opties: beits of lak.

Beide methodes beschermen het hout tegen weersinvloeden, maar ze zijn fundamenteel verschillend. Terwijl beits te beschrijven is als een verzorgende crème die in het hout dringt, vormt de lak een ondoordringbare beschermlaag. Hieronder zie je een overzicht:

Als het om lak gaat, heb je twee opties: acryllak op waterbasis of alkydharslak met oplosmiddelen (kunstharslak). Als je milieuvriendelijk te werk wilt gaan, is acryllak de voor de hand liggende keuze. Acrylvernissen zijn vrij van oplosmiddelen, ruiken niet sterk en drogen snel. Alkydharslak is daarentegen bijzonder veerkrachtig en slijtvast en is daarom ideaal voor oppervlakken die aan sterke weersinvloeden worden blootgesteld. Vraag daarnaast in de winkel of het product dat u wilt gebruiken veilig is voor de gezondheid van uw kinderen.

Voor vurenhout kan ook een zogenaamde blauwschimmelbescherming worden gebruikt. Blauwschimmel tast vooral naaldhout aan. Zoals de naam al zegt, wordt het hout hierdoor blauwachtig. Door de bovenste lagen van het hout te beschadigen, kan er vervolgens vocht binnendringen die houtrot veroorzaakt.

Natuurlijk is het helemaal aan jou hoe je speelhuis op palen wilt bouwen: wil je het een geheel eigen karakter meegeven, of net dat beetje extra luxe?

De mogelijkheden zijn legio: van afsluitbare deuren en ramen tot bekleding van de planken vloer en van een regengoot tot uitgebreide leuningen.

Natuurlijk heb je ook een geschikte ladder nodig voor je speelhuis. Daar gaan we hier niet verder op in, omdat de constructie voor de hand ligt. In plaats daarvan gaan we het kort hebben over glijbanen, schommels en zandbakken.

Een glijbaan is eenvoudig aan je zelfgemaakte speelhuis op palen toe te voegen. Een kinderglijbaan van kunststof (polyethyleen) is op veel plekken te koop. Zo’n glijbaan kun je simpelweg met een paar schroeven aan het platform van het huisje vastmaken. Het onderste uiteinde van de glijbaan rust op de grond.

Ook een zandbak is relatief eenvoudig in je ontwerp te integreren. De ideale plek ervoor is onder het huisje. Zo zijn de kinderen niet alleen beschermd tegen de regen, maar ook tegen de zon als ze in het zand spelen. In het volgende artikel vind je goede instructies voor het bouwen van een zandbak.

Bij een schommel is het ingewikkelder, omdat je een verlengstuk aan het huisje moet bevestigen. Je hebt twee staanders nodig die verbonden zijn met een sterke balk. Hieraan bevestig je de schommel met haken.

Allereerst het goede nieuws: voor een speeltoestel voor particulieren is meestal geen bouwvergunning nodig. Toch moet je een paar punten in overweging nemen: bijvoorbeeld of je de huiseigenaar bent of de huurder.

Als je huurt en je hebt het recht om de tuin vrij te gebruiken kun je waarschijnlijk gewoon je gang gaan – tenzij er letterlijk iets in de weg staat van je plannen. Voordat je veranderingen aanbrengt, moet je overleggen met de verhuurder.

Als je de eigenaar bent, is het een goed idee om bij de gemeente na te vragen of je een minimale afstand tot het naburige pand moet aanhouden. Als je een boom wilt kappen, die in de weg staat, heb je een vergunning nodig.

Of je nu huurt of huiseigenaar bent, als je zelf een speelhuis op palen wilt bouwen is het altijd een goed idee om de directe omgeving mee te nemen in je planning. Denk aan de relatie met je buren en bespreek je plannen met ze in een vroeg stadium. Op die manier houd je niet alleen rekening met anderen, maar vind je misschien wel een paar helpende handen!

Als je zin hebt gekregen in nog meer klusprojecten, kijk dan eens naar onze doe-het-zelf-gids voor tuin, balkon & terras. Daar vind je nog meer interessante ideeën en lees je hoe je een waar speelparadijs voor kinderen van je tuin kunt maken. Denk bijvoorbeeld aan het bouwen van een modderkeuken of het maken van een ringwerpspel. Veel plezier!