Regrowing – Gemüsereste nachwachsen lassen

Bij het koken en bereiden van maaltijden in de keuken hoopt zich regelmatig groenteafval op, zoals slastengels, stukjes preiwortel en uiteinden van wortels. Dit afval belandt meestal bij het organisch afval of in het beste geval in de compost of in een bokashi-emmer om ruimte te besparen. Maar wist je dat je eigenlijk niet al je restjes hoeft weg te gooien? Regrowing is een steeds populairder wordende methode waarmee je heerlijk nieuw groen kunt kweken uit groenteafval. Alles wat je nodig hebt is een bak, water, eventueel tandenstokers en soms een beetje potgrond en natuurlijk groenteafval. Ze lopen na een tijdje weer uit en zorgen voor fris groen en een spannende beleving. Je kunt je groenten bewaren in zelfgemaakte kisten van hout.

Dit maakt je huis duurzamer, of je nu op het platteland woont of in een klein appartement in de stad. Upcycling van afval werkt ook met voedsel, je produceert minder afval en kweekt je eigen eetbare stadsjungle. Wij leggen je uit hoe het werkt.

De regrowing methode werkt heel goed met wortelen, sla, kool, prei, uien, lente-uitjes, rode bieten en selderijstengels. Citroengras of kurkuma en gemberwortels ontspruiten echter ook fris groen als ze op de juiste manier worden gebruikt en kunnen één of meerdere keren worden gebruikt. Het principe is eenvoudig: Plaats eerst de stekken, wortelresten en stengels in een bak gevuld met een beetje water. Deze zuivere watercultuur werkt erg goed, vooral bij prei. Na een tijdje vormt het groenteafval nieuwe wortels en ontkiemt het opnieuw. Voor een goede oogst is het zinvoller om het meeste andere groenteafval over te planten in een bak met potgrond zodra het wortels heeft. De verklaring ligt voor de hand: De potgrond bevat voedingsstoffen die het water niet kan leveren - en voedingsstoffen zijn belangrijk voor de groei van planten. Als je je restjes alleen in water zet, zul je ook groen oogsten, alleen niet zoveel.

Je verschillende soorten groenteafval geven de voorkeur aan verschillende omstandigheden om goed te groeien: Exotische planten zoals kurkuma en citroengras houden van warmte en licht. Uien, prei en andere inheemse groenten zijn iets minder veeleisend en zijn ook tevreden met normale kamertemperaturen.

Bepaalde kamerplanten zijn blij met hydrocultuur, d.w.z. groeien in water, zien er stijlvol uit en zijn gemakkelijk te verzorgen.

Waterglazen zijn een goede plek om te beginnen, of het nu vazen, drinkglazen of blikjes zijn. Als je in aarde wilt blijven kweken, zijn oude tomaten- of soepblikken bijvoorbeeld ideaal, omdat ze ook in het huishouden worden gebruikt. Ook Tetra-Pack dozen kunnen hiervoor worden gebruikt. Met containers zoals deze is er zelfs een upcyclingcomponent aan het regrowen. Je moet er echter op letten dat de pot niet te nat wordt en dat er geen water blijft staan. Planten, en natuurlijk ook groenteafval, houden daar helemaal niet van. Om dit te voorkomen kun je twee of drie kleine gaatjes in de bodem van de bakjes maken, zodat het overtollige water weg kan lopen. Plaats de regrow-pot op een schoteltje om watervlekken te voorkomen. Hoe je een pot op de juiste manier beplant, leggen we je hier uit.

Met restjes prei en lente-uitjes zul je snel succes hebben met regrowen. Snijd de stengel van de prei of lente-ui niet te dicht bij de wortelbasis af, er moet 1-2 cm overblijven. Wacht niet te lang met regrowen, de wortelbasis mag niet droog worden. Giet wat water in een glas en leg 2-3 preistengels naast elkaar. Alleen de wortels, maar niet de basis van de prei, moet in contact komen met de vloeistof, anders zullen de bladeren van de prei gaan rotten. Doe dus gewoon een bezinksel in het glas of steek tandenstokers rondom in de groenten en hang ze in het glas zodat de wortels in het water steken. Na slechts 1-2 dagen zul je zien dat er nieuw preigroen wordt gevormd. Ververs het water om de twee dagen en na een week kun je je zelfgekweekte preigroenten oogsten.

Uien en knoflook zijn bijna onmisbaar in het huishouden. Ze worden geschild en de wortels worden verwijderd voor verdere verwerking. Er moet nog 1-2 cm van de ui overblijven voor het regrowen. Je kunt de uienstekjes verder laten groeien in een glas water zoals beschreven bij de lente-uitjes. Maar het werkt ook met aarde: Vul een pot met potgrond en plaats de bol met de wortel eerst in de grond zodat alles bedekt is. Houd de grond altijd vochtig, maar zeker niet te nat. Op een heldere plek zijn je uien na een paar weken klaar om te oogsten. 

Het is niet zo bekend dat de mooie bladeren van bieten en wortels ook gegeten kunnen worden. De malse jonge blaadjes zijn bijzonder smakelijk - en je kunt ze gemakkelijk zelf kweken van je groenteafval. Gebruik hiervoor de kop van de biet die wordt afgesneden bij het klaarmaken van wortelen en bieten en anders wordt weggegooid.

Zo doe je dat: Snijd de kop van de biet 1-2 cm onder de groene basis af en doe enkele stukken in een kom of glas met een beetje water. Alleen het onderste deel mag in het water staan. Zet het geheel op een lichte en warme plek en ververs het water om de paar dagen. Na een week vormen zich nieuwe wortels en het eerste groen. Nu is het tijd om ze te verplaatsen naar een bak gevuld met aarde. Slechts een deel ervan gaat de grond in, de kop van de biet moet zichtbaar zijn. Houd de grond vochtig, maar geef niet te veel water om verzadiging te voorkomen. Dit levert geen nieuwe bieten op, maar wel veel smakelijk groen voor salades of pesto.

Je kunt eigenlijk alle sla- en kropsoorten gebruiken voor hergroei, maar Romeinse sla werkt bijzonder goed. Voordat je de sla schoonmaakt, snijd je de bladeren ongeveer 3-5 cm boven het onderste uiteinde af en plaats je de stronk bijna halverwege in een glas gevuld met water. De bladeren mogen niet nat worden. Zodra de eerste tere wortels zich na een paar dagen gevormd hebben, plant je de stengel diep genoeg in een bak gevuld met aarde zodat de blaadjes eruit steken, of laat je de sla in water staan. Soms vormt zich een harde scheut met kleine blaadjes in het midden, dit is een bloembodem, de blaadjes die eraan zitten smaken bitter. Breek daarom deze scheut open. Na een paar weken vormen zich grote verse bladeren die je maaltijden verrijken met veel vitamines en voedingsstoffen. Als een blad begint te verwelken, verwijder het dan met een scherpe snoeischaar, zoals de EasyPrune snoeischaar van Bosch, zodat niet de hele krop begint te rotten. Bij het oogsten kun je al het nieuwe groen meteen afsnijden of alleen de buitenste bladeren. Als het hart van de sla intact blijft, blijft er lange tijd vers groen groeien. Regrowing is niet mogelijk bij bloeiende planten zoals broccoli, bloemkool of romanesco.

Qua moeilijkheidsgraad staat citroengras in de middenmoot als het gaat om regrowing. Naast licht, warmte en geduld zijn de belangrijkste factoren voor succes dat je een stuk citroengras hebt met genoeg van de stengel over en niet alleen de bladeren. Je hebt de onderste delen van de stengel nodig, die ongeveer 5-7 cm lang moeten zijn. Zet ze in water dat je om de paar dagen ververst. Na 2-3 weken, en als de stengels op een warme plek staan, zullen zich kleine wortels vormen. Nu kun je gewortelde citroengras verhuizen naar een bak met aarde. Plant het niet te diep, het meeste groen blijft boven de oppervlakte. Geleidelijk aan vormen zich verse blaadjes die je kunt afsnijden en gebruiken voor thee, smaakmakers of desserts. Er moet altijd genoeg van de plant overblijven zodat hij niet verzwakt en je nog lang kunt oogsten.

Een zelfgemaakt kruidenrek waarin je citroengras decoratief kunt laten groeien, maar ook zelfgekweekte basilicum, munt of salie, die je gewoon van afgeknipte takken kunt laten groeien, oogt heel leuk.
 

Even wat informatie vooraf: Kurkuma is een gemberplant - dus je kunt kurkuma en gember op dezelfde manier laten groeien. Overigens zijn het geen wortels, maar wortelstokken, d.w.z. een scheut. Ze zijn veelzijdig en kunnen worden gebruikt voor thee, gouden melk en currygerechten. Alles van de wortelstokken wordt daadwerkelijk gebruikt - er zijn meestal geen restjes. Maar als je wat over hebt of gewoon wilt uitproberen of regrowing werkt, probeer het dan eens en ga aan de slag. Hoe groter het stuk dat verplant moet worden, hoe groter de kans op succes, maar je hebt wel tijd nodig. Je hoeft de kurkuma en gember helemaal niet in water te zetten, leg het stuk gewoon ongeveer 5 cm diep in goede potgrond. En omdat de gemberplanten oorspronkelijk uit India komen, is het ook duidelijk wat ze het hardst nodig hebben: Warmte. De pot moet daarom op een warme plek van ongeveer 24 graden worden gezet en spaarzaam water krijgen. Je kunt dit bijvoorbeeld doen in een minikas. Het duurt ten minste drie weken voordat de eerste scheut uit de grond komt en vanaf nu wil hij mooi licht hebben. Geef de plant de tijd om te groeien en te bloeien. In het koude en donkere seizoen zullen de bladeren hun kracht verliezen en uiteindelijk verschrompelen, waarna de pot naar een koele kamer wordt verplaatst en alle verzorgingsmaatregelen, inclusief water geven, worden stopgezet. Lees hier hoe je potplanten winterklaar maakt. Vanaf februari/maart worden de eerste gietbeurten weer gegeven en gaat de pot terug de warmte in. Als alles goed is gegaan, zal de onderstam opnieuw uitlopen. Met een beetje geluk vormen zich na 1-2 jaar nieuwe wortelstokken, die je in de winter kunt oogsten.

Je krijgt waarschijnlijk geen hele maaltijd bij elkaar tijdens het regrowen. Maar het frisse, smaakvolle en gezonde groen is geweldig als topping voor salades, soepen en allerlei andere gerechten. Je kunt je oogst ook verwerken in smoothies of gebruiken voor hartige muffins. Het fijne eraan is dat het echt vers is en veel gezonde ingrediënten bevat. De oogst hoeft niet zo groot te zijn. Kwaliteit gaat hier boven kwantiteit. En duurzaamheid is leuk.

Zin in nog meer regrowing? Probeer het dan eens met een avocado, olijf of ananas!

Als je zelfgekweekte planten geschikt zijn om uit te planten, kun je ze ook in de tuin zetten of in een verhoogd bed. Lees hier hoe je dat kunt beplanten of zelf kunt aanleggen. Als je ongedierte ontdekt, hebben we 5 tips voor je. En als je project toch doodgaat, stop het dan in de bokashi-emmer, wat een mini-compost is - we zullen je uitleggen hoe het werkt.

Als je meer wilt weten over welke tuinkarweitjes wanneer moeten gebeuren, kun je de juiste tijd voor alle belangrijke activiteiten vinden in onze tuinkalender.