Vleermuiskast maken – voor bescherming van de soort
- MoeilijkheidGemakkelijk
- Kosten10-20 €
- Duurenkele uren enkele uren
Inleiding
Vleermuizen zijn fascinerende dieren. De zogenaamde handvleugeligen vormen met meer dan 1.400 soorten de op één na grootste groep zoogdieren na de knaagdieren. Alleen al in Nederland komen rond de 20 soorten voor.
Nog wel, moeten we tot onze spijt zeggen. Vier van de 20 soorten worden vanwege de aanhoudende afname van insecten en de vernietiging van hun natuurlijke leefruimte acuut met uitsterven bedreigd. Aan dat tweede aspect kun je in ieder geval zelf nog wat doen en voor de vleermuizen in jouw omgeving een vleermuiskast maken.
Vleermuizen zijn nachtdieren. Overdag slapen ze in rotsspleten en boomholtes, op zolders, in ongebruikte schuren of kasteelruïnes. Sommige soorten leven in groepen, andere leven alleen. Op onze breedtegraden doen ze bovendien aan een winterslaap en sommige soorten trekken tijdens de wintermaanden zelfs naar het zuiden.
Maak een nestkast voor vleermuizen en draag bij aan de bescherming van deze oeroude soort. Zo verrijk je je tuin met nieuwe bewoners en doe je iets goeds voor de biodiversiteit!
Misschien vind je het als natuur- en dierenliefhebber ook leuk om naast je vleermuiskast een zelfgemaakt vogelvoederhuisje te maken? Of wat vind je van een nestkast voor spreeuwen of een insectenhotel? Als je ruimte hebt kan dat ook konijnenhok maken. En ook voor binnen hebben we veel creatieve doe-het-zelf-ideeën voor dieren.
Je kunt in de tuin natuurlijk ook veel aan een aantrekkelijke leefruimte doen, waarin insecten, vogels, egels en dergelijke zich goed voelen. Hoe meer soorten flora, hoe beter de fauna zich voelt. Bij ons vind je ook ideeën voor de aanleg van een tuin of voor het maken van een tuinvijver.
Planning
Om de juiste vleermuiskast te kunnen maken, is het belangrijk om verschil te maken tussen bosvleermuizen en gebouwbewoners: vleermuiskasten voor bosvleermuizen moeten als ronde of diepe kasten een verblijf in verlaten spechtengaten of in spleten van loskomend boomschors simuleren.
De meeste kasten voor gebouwbewoners zijn platte kasten (zie stap-voor-stap-handleiding). Maar ook grote kasten komen in aanmerking: voor gebouwbewoners kun je bijvoorbeeld een zeer grote vleermuiskast maken.
Bekijk de onderstaande lijst met belangrijkste eisen aan een vleermuiskast:
- Gebruik in elk geval onbehandeld natuurlijk hout, omdat vleermuizen erg gevoelig zijn voor chemicaliën.
- Met name de achterwand van je vleermuiskast en het invliegbereik moeten zeer ruw zijn, zodat de diertjes houvast hebben.
- Breng de vleermuiskast het liefst op een hoogte van ten minste vijf meter aan, zodat de handvleugeligen tegen katten, marters en andere rovers worden beschermd.
- Hang de kast zodanig op dat er geen direct licht op valt. Vleermuizen vermijden licht.
- Het is niet zo makkelijk om aan te geven in welk seizoen je de kasten moet ophangen en welke windrichting voor de ingang geschikt is. Het ligt er onder andere aan of je een verblijf voor de winter, voor doordeweeks, voor de zomer of voor de voortplanting wilt maken.
- Hoe en wanneer onderhoud je een vleermuisverblijf? Kasten die aan de onderkant open zijn, mag je alleen controleren en eventueel repareren als de bewoners ervan tijdens de wintermaanden zijn uitgevlogen, bijvoorbeeld tussen november en februari.
Aan de slag! – Stap voor stap
Met deze eenvoudige bouwhandleiding voor een vleermuisverblijf kun je een platte kast in de door jou gewenste grootte maken. In de schets vind je exemplarische afmetingen, die je naar behoefte kunt aanpassen. Liggen je materiaal en gereedschappen klaar? Dan kun je aan de slag!
Losse onderdelen op maat zagen
Teken de maten van je vleermuiskast op de houten planken en zaag de onderdelen op maat. Je hebt de volgende delen nodig:
Binnenkant opruwen
Om ervoor te zorgen dat de vleermuizen tijdens het hangen voldoende houvast hebben, moet je met name de achterkant goed opruwen. Dat kan met een vijl, een fijne frees of met een multifunctioneel gereedschap.
Afschuinen
Schuin de bovenkanten van het paneel, de achterwand en de invliegopening af. Bij het paneel en de achterwand zorgt dat ervoor dat het dak van de vleermuiskast goed aansluit. Trouwens: hoe verder het dak uitsteekt, des te beter het onbehandelde hout tegen regen wordt beschermd. Het is eveneens zinvol de invliegopening af te schuinen, want zo kunnen de uitwerpselen van de vleermuizen makkelijker uit de kast vallen.
Losse onderdelen in elkaar zetten
Boor eerst de gaten bijvoorbeeld met een accuschroefboormachine voor en monteer de losse onderdelen daarna met schroeven met verzonken kop.
Afdichten
Bevestig eerst bitumen met een nietpistool op het dak. Controleer de vleermuiskast op scheuren als alles af is. De dieren houden absoluut niet van tocht. Indien nodig kun je spleten met natuurlijk materiaal zoals sisal afdichten. Zoek daarnaast ook een windstille plek voor de vleermuiskast.
Klaar is Kees! Trouwens: wie bij kinderen het enthousiasme voor natuur- en soortenbescherming wil wekken, kan beginnen met de bouw van een vleermuiskast. Zo'n eenvoudig project is zeer geschikt om kinderen op een actieve manier mee te laten doen en hun betrokkenheid te wekken. Bekijk ons artikel over klussen met kinderen voor een succesvolle samenwerking.
Ook goed om te weten
- Mag je een vleermuiskast gewoon weer verwijderen als deze ooit bewoond was?
Als de kast echt niet meer wordt bewoond, in principe wel. Verder gelden de storingsverboden voor voortplantings- en rustverblijven van beschermde diersoorten, waaronder ook vleermuiskasten vallen. Meer informatie hierover is te vinden in de Wet natuurbescherming.
- Mag je een webcam inbouwen?
Het korte antwoord: als de camera alleen de vleermuiskast en de bewoners opneemt in principe wel. Op het beeld mag zich echter geen openbare ruimte (straat, parkeerplaatsen) of de woning van de buren bevinden.