Gazon verticuteren en verluchten: Zo ga je te werk

Met een test kan je eenvoudig vaststellen of je je gazon moet verticuteren. Trek een kleine hark of motorhakfrees losjes door de grasmat. Als oude maairesten en stukjes mos aan de tanden blijven hangen, is het tijd om te verticuteren.

Een grote hoeveelheid onkruid in het gazon is ook een teken dat het gazon moet worden geverticuteerd. Want dan worden de gazongrassen duidelijk geremd in groei.

Een tekort aan voedingsstoffen kan hier een reden voor zijn. Maar een dikke laag gazonvilt kan ook voorkomen dat het gazon van zuurstof wordt voorzien. Dan helpt het verticuteren.

Verticuteermachines hebben een horizontaal geplaatste spil of as. Hij wordt op relatief korte afstanden uitgerust met stijve of roteerbare messen. De motor drijft de as aan. De messen bewegen en kerven enkele millimeters diep in de grasmat. Tegelijkertijd worden mos en gazonvilt verwijderd.

Voordat je je gazon verticuteert, moet het volledig droog zijn. Stel je verticuteermachine vervolgens op de juiste hoogte in. De messen mogen niet dieper dan 3 mm in de grasmat doordringen. Bij de UniversalVerticut 1100 van Bosch kan je de hoogte-instellingen probleemloos instellen.

Bewerk vervolgens het hele gazonoppervlak zo gelijkmatig mogelijk met de verticuteermachine. Rijd eerst in de langsrichting. Maak vervolgens een tour in dwarsrichting. Duw in bochten het stuur naar beneden. Anders kunnen de messen te diepe sporen achterlaten.

Een door benzine aangedreven verticuteermachine is vooral op zeer grote percelen aanbevolen. Hierdoor ben je niet aan een stroomaansluiting gebonden en moet je bovendien niet op de kabel letten. Benzine-verticuteermachines wegen vaak ook meer dan elektrisch aangedreven apparaten. Ze dringen hierdoor dieper in de grasmat in..

Een elektrisch aangedreven verticuteermachine daarentegen is gemakkelijker te manoeuvreren. Hij is geschikt voor kleinere oppervlaktes die zeer goed toegankelijk zijn. Je moet de stroomkabel in de gaten houden. Omdat je het apparaat bijna nooit meer dan twee keer per jaar gebruikt, is dat geen probleem. Als de elektrische verticuteermachine te licht is, kan je deze eenvoudig verzwaren met een kleine zandzak.

Handmatige verticuteermachines hebben geen elektriciteit of benzine nodig, maar ze zijn behoorlijk vermoeiend om te gebruiken. Je kan ze echter goed gebruiken voor zeer kleine oppervlakken of voor individuele ruige plaatsen.

Van april tot september is het juiste moment om je gazon te verticuteren. Als je het gazon in de zomer intensief wilt gebruiken, moet je reeds in de lente verticuteren of de verzorging uitstellen tot de nazomer. Het duurt enkele weken voordat een geverticuteerde gazon is hersteld van de verzorging. Gedurende deze tijd moet je het gazon sparen.

Start het verzorgingsprogramma voor je gazon in de lente met een bemesting. Zodra de narcissen hun knoppen openen, groeit het gazon weer. Vanaf dan kan je ook bemesten en moet je bovendien weer maaien. Pak de zelf maaier of laat het werk voor je doen: Een robot-gazonmaaier rukt zelfstandig uit en trimt je gazon op de gewenste lengte.

Ongeveer twee weken na de bemesting zou normaal gesproken de volgende maaibeurt moeten plaatsvinden. Maai het gazon op een hoogte van 2 cm of laat je robot-gazonmaaier deze taak overnemen. Dan is het perfecte moment voor het verticuteren aangebroken. Het gazon is nu goed voorzien van voedingsstoffen. Het kan het verticuteren hierdoor goed verdragen.

Wacht niet te lang met het verticuteren. In mei is het reeds zeer warm en ook droog. Als je dan pas verticuteert, moet je daarna overvloedig bewateren om de grasmat snel weer te sluiten.

Verticuteren is allesbehalve moeilijk. Met deze tips is het gemakkelijk te doen:

1. Verticuteer alleen een volledig droog gazon.
2. Stel de hoogte juist in. De messen mogen maximaal 3 mm in de grasmat doordringen.
3. Maai het gazon op 2 cm hoogte af..
4. Verticuteer vervolgens het volledige gazon. Blijf niet staan en rijd het apparaat snel over het gazon.
5. Verticuteer eerst in de langs-, vervolgens in dwarsrichting.
6. Druk de geleidingsstijlen bij een richtingverandering naar beneden. De messen zijn dan in de lucht en kunnen het gras niet beschadigen.
7. Zaai kale plaatsen in het gazon onmiddellijk na het verticuteren opnieuw bij met gazonzaden.
8. Hark het gazonvilt van het gazonoppervlak.
9. Als het gazon op een zware bodem groeit, strooi dan na het verticuteren een 2 cm dikke laag bouwzand uit. Dit verbetert de luchtbalans in de bodem.

Behalve verticuteren, moet je je gazon van tijd tot tijd met een gazonverluchter bewerken. Want als de graswortels slechts een beetje zuurstof krijgen, ontwikkelen ze zich slecht. Het gazon lijdt en ziet er niet meer mooi uit. Een slecht verlucht gazon is ook gevoelig voor mos.

Bij het verluchten van het gazon maak je de bodem onder het gazonoppervlak los. Op deze manier komt er meer zuurstof naar de wortels. Bovendien kan water weer beter weglopen. Het gazon groeit dan terug beter, dichter en ziet er ook weer gezonder uit.

Zeer intensief gebruikte gazonoppervlakken moet je alle één tot twee maanden verluchten. Als je het gazon weinig of nauwelijks gebruikt, is het voldoende als je het één keer per jaar verlucht.

In principe kan elke bodem worden aangetast door zuurstofgebrek. Het probleem doet zich vooral vaak voor bij leemachtige bodems. De reden hiervoor is de fijnkorrelige structuur van de bodem. De bodem verdicht enorm onder belasting. Zo kan er nog nauwelijks lucht bij de wortels komen.

Het gazon verluchten is hierbij een verstandige maatregel. Het werkt echter het beste als je deze maatregel met andere combineert. Een zeer leemachtige bodem moet bijvoorbeeld van tijd tot tijd ook met zand worden bestrooid om de bodemstructuur los te maken.

Van eind maart tot begin oktober is een goed moment om het gazon te verluchten. Kies een tijdstip waarop de bodem vochtig maar niet nat is.

Je hebt drie mogelijkheden om het gazon te verluchten:

1. Graafvork
2. Verluchtingsvork
3. Gazonverluchter

Als je maar op een paar plaatsen sterk verdichte plaatsen in de bodem hebt, kan je deze met een graafvork verwijderen. Steek de tanden op de daarvoor bestemde plaatsen volledig in de bodem en beweeg de graafvork heen en weer. Hierdoor worden de ontstane gaten iets groter. Je creëert zo kanalen waardoor water en zuurstof in de bodem kunnen komen. Vul deze kanalen vervolgens met fijnkorrelig zand op.

Een verluchtingsvork prikt niet alleen gaten in de aarde. Hij heeft holle tanden en haalt hiermee aarde uit de eerder geponste gaten. Hierdoor kan een bijzonder grote hoeveelheid lucht en water de aarde binnendringen. Ook hier vul je de kanalen met fijn zand op.

Hoewel je het gazon ook met de hand kunt verluchten, is de gemakkelijkste manier met een gazonverluchter. Met de UniversalRaker 900 van Bosch kan je je gazon bijvoorbeeld bijzonder snel en gemakkelijk van frisse lucht voorzien om te ademen.

Gazonverluchters zijn aanzienlijk zachter voor gazonmatten dan verticuteermachines. Dat is een voordeel. In directe vergelijking verwijderen ze echter minder mos van het gazon, wat een minpuntje is. Idealiter combineer je gewoon beide methoden.

Om ervoor te zorgen dat de bodem continu los blijft en water en zuurstof de wortels kunnen bereiken, moet je het gazon niet alleen verticuteren en verluchten, maar in de lente ook bezanden. Verdeel ongeveer 5 liter speelzand of bouwzand per vierkante meter gazon. Egaliseer het zand met een bezem, riek of hark.

Het zand wordt door het regenwater geleidelijk in de eerder gemaakte verluchtingsgaten gespoeld, waardoor er permanent open kanalen voor water en lucht ontstaan.