Siergrassen

De term "siergrassen" duidt geen specifieke plantengroep aan. Het is eerder een verzamelnaam voor alle grassoorten die in de tuin, naast bijvoorbeeld vaste planten, er aantrekkelijk uitzien.

De planten zijn een visueel aantrekkelijke aanvulling op de tuin, maar ze zijn zo veel meer dan alleen een opvulling van gaten. Siergrassen vallen op met hun verschillende kleuren en vormen. Zo zijn er bijvoorbeeld kleine siergrassen. Ze groeien het beste als je ze in een groep plant.

Andere siergrassen zijn zo opvallend, dat ze als prachtige solitaire grassen kunnen worden gebruikt. Op die manier kunnen ze gemakkelijk de aandacht in de tuin trekken. Een andere mogelijkheid is om siergrassen op een onopvallende manier te planten. Ze kunnen met kleurige bloeiende vaste planten worden gecombineerd, en creëren op die manier een mooi totaalbeeld in de tuin of op het balkon.

De siergrassen uit de echte grasfamilie zien er heel aantrekkelijk uit. Ze worden ook wel zoete grassen genoemd. Planten uit grasachtige plantenfamilies, zoals zuurgrassen, zegges, kattestaarten en biezen, worden ook vaak tot de siergrassen gerekend. Zij lijken sterk op siergrassen en worden op soortgelijke wijze in de tuin gebruikt.

Er bestaan eenjarige en meerjarige siergrassen. De eenjarige siergrassen sterven na een jaar af. Meerjarige grassen gaan veel langer mee. Soms worden ze ook overblijvende grassen genoemd.

Siergrassen zijn er in veel verschillende kleuren. Het kleurenpalet varieert van allerlei groentinten tot bruin, geel, grijs en zilver. In de loop van het jaar, afhankelijk van de tijd van het jaar, veranderen de planten van kleur. Rijgrassen of heidegrassen, bijvoorbeeld, behouden aan het eind van het jaar nog hun levendige kleuren. De reuzenzegge, de bosbies of de blauwgroene bies zijn het hele jaar door groen.

De bladeren van de siergrassen zijn zeer decoratief, maar niet op een overheersende manier. De planten zelf zijn ook zeer gemakkelijk te verzorgen. Daarom worden siergrassen steeds populairder bij het ontwerpen van tuinen en bloemperken.

Sommige siergrassen worden tot vier meter hoog. Andere blijven, zoals hierboven vermeld, vrij klein en bereiken slechts een groeihoogte van enkele centimeters. De verschillende siergrassen groeien bovendien in verschillende vormen: Sommige ontwikkelen overhangende bogen, terwijl de bladeren van andere soorten strak rechtop staan. Bij andere soorten hangen de bladeren zo plat, dat ze bijna op de grond liggen. Dit is bijvoorbeeld het geval met Japans gras.

Bijna alle siergrassen hebben lange, slanke bladeren.

Siergrassen worden onderverdeeld in horstgrassen en stolonen. Horstgrassen hebben de neiging compact en in kluiten te groeien. Ze hebben niet veel ruimte nodig. Siergrassen die uitlopers vormen, groeien daarentegen op een welige manier. Ze nemen snel grotere oppervlakken in de tuin in. Als je dit niet wilt, kun je het bed met een zelfgemaakte  bedrand begrenzen.

Bijna alle siergrassen beginnen op een gegeven moment te bloeien. Bij sommige planten, zoals het pijlriet en de rietzegge, vallen ze niet zo op. De bloemen van de zilveroorgras, wolhaargras en bosbies zijn beter te zien. De bloemen van Chinese riet en pampagras zijn zeer opvallend.

Bovendien worden bij veel siergrassen vruchttrossen gevormd. Ze zijn vaak alleen door hun kleur van de bloemen te onderscheiden. Zo zijn bijvoorbeeld de vruchtstelen van de morgenster, vedergras en Job's tranen heel mooi om te zien.

Als u een privacyscherm  wilt, kunt u een verhoogd bed bouwen en dat beplanten met hoge siergrassen in de achterste rij, zodat u een natuurlijke en aantrekkelijke barrière hebt.

Voor de meeste siergrassen is een zonnige locatie in de tuin zeer geschikt. Soorten die van de zon houden zijn pluimstruisriet, pijpestrootje en Chinees riet. Gierstgras groeit bruinrood en wordt geel in de herfst. Het heeft het lampenpoetsersgras wat populariteit betreft dan ook bijna ingehaald.

Al deze grassen hebben een bodem nodig die rijk is aan voedingsstoffen en humus.

Andere siergrassen gedijen goed op schaduwrijke plaatsen. Hier kun je bijvoorbeeld wintergroene zegges planten. De bosbies, Japans gras en de bosrietzegge gedijen hier ook goed. Je kunt het goudgele gierst ook in donkere hoeken plaatsen. Het geeft een wat levendige uitstraling.

De grond voor deze siergrassen moet los en rul aan humus zijn.

Siergrassen kunnen ook op basis van hun bloeitijd worden ingedeeld. Sommige grassen hebben de neiging tijdens het koude deel van het jaar te bloeien. Ze worden ook wel koud-seizoen grassen genoemd. Anderen soorten bloeien als het warmer is. Dit zijn de warm-seizoen grassen. Vooral hoveniers in Noord-Amerika onderscheiden de siergrassen op deze manier. Het klimaat is er veel extremer dan op onze breedtegraden. Het heeft een grote invloed op de groei van de grassen.

Koud-seizoen grassen gedijen vaak goed in de schaduw. Ze zijn vaak wintergroen en groeien, zelfs bij koud weer goed. Ze ontkiemen vroeg in het jaar, en bloeien dienovereenkomstig in het late voorjaar, maar op zijn laatst in het begin van de zomer. In de zomermaanden gaan deze siergrassen over in de ruststand. Tot de koud-seizoen grassen behoren onder andere riet en Japans berggras.

Warm-seizoen grassen ontkiemen later. Ze bloeien vaak pas in de nazomer. Deze planten zijn onder meer chinese riet, schakelgras en lampenpoetsersgras. Deze siergrassen dragen hun bladerdek als winterbescherming, en worden vaak als aanvulling op vaste plantenbedden geplant.

Siergrassen zijn uitstekend als bodembedekking. Ze zijn niet zo makkelijk te zien, en zijn dus eerder onopvallend. Hoveniers noemen siergrassen vaak structuurplanten. Ze vormen een mooi contrast met bijvoorbeeld bloeiende vaste planten.

Siergrassen zoals pampagras of schakelgras dragen prachtige bloemen en veranderen intensief van kleur. Deze siergrassen gedijen dus ook goed in solitaire standplaatsen. Vooral het pampagras "Pumila" komt een zonnige hoek van de tuin heel goed tot zijn recht. Fijnere grassen zoals wolhaargras of trilgras zijn zeer geschikt voor het verplanten van visueel opvallende planten, zoals meerjarige zonnebloemen of dahlia's.

Houd er bij het inrichten van de perken rekening mee, dat siergrassen in zonnige perken de neiging hebben later in het jaar op gang te komen. Vaak beginnen ze pas laat in het voorjaar uit te ontkiemen. Met een beetje geluk zijn ze in de vroege zomer weer zo hoog gegroeid, dat ze in het perk goed te zien zijn. Plant ze bij voorkeur samen met vaste planten of dwergstruiken. Ze bloeien alleen in mid- of nazomer. Als je in het voorjaar wilt voorkomen dat het perk er leeg of kaal uitziet, kun je met bolbloemen en voorjaarsbloeiende vaste planten voor vroege kleur in het perk zorgen. Afhankelijk van hoe hoog de siergrassen worden en hoe dominant ze lijken, plaats je ze afzonderlijk of in groepen in het perk.

Lampenpoetsersgras ziet er vrijwel het hele jaar door prachtig uit. Van de lente tot de zomer is het een fijnmazige struik met fijne stengels en bladeren. Ze zijn lichtgroen tot grijs van kleur. Hierdoor zijn ze goed met ridderspoor, zomermadeliefjes en hoge vlambloem te combineren. In de midzomer zijn veel planten al uitgebloeid. Dan is het siergras in het perk op zijn mooist. Tot de herfst hebben ze prachtige pastelkleuren. Combineer het met herfstbloemen. In de winter kleurt het lampenpoetsersgras lichtjes bruin. De vruchten blijven dan aan de plant zitten.

Zowel de zon- als schaduwsiergrassen, kunnen ideaal met planten waarmee ze mooie contrasten vormen worden gecombineerd. Niet alle planten gedijen op schaduwrijke plaatsen. Kies daarom voor varens of vaste planten met opvallende bladeren. Hartelelie bijvoorbeeld, gedijt goed in een perk.

Veel schaduw-siergrassen zijn wintergroen. Je kunt ze dus goed met bloembollen en voorjaarsbloeiende vaste planten combineren. In april en mei heb je dan al een kleurrijke bloeipracht in jouw tuin.

Als u meer wilt weten over wanneer welke tuinklussen moeten worden uitgevoerd, kunt u het juiste tijdstip voor alle belangrijke taken vinden in onze tuinkalender.  

Siergrassen in bijna elke kwekerij en in de meeste tuincentra verkrijgbaar. Daar kun je meestal de siergrassen in potten kopen. Als je de planten in de zomer koopt, zorg er dan voor dat de siergrassen al mooi bossig gegroeid zijn. Het gebladerte moet er sterk en gezond uitzien.

Als je de planten in het voorjaar koopt, zijn de grassen nog in winterruststand. Controleer dan de wortelkluit. De pot moet flink, maar niet te dicht doorworteld zijn. Dat betekent dat het hoogstwaarschijnlijk een gezonde plant is.

Plaats de siergrassen na thuiskomst zo snel mogelijk in het bed. Het kleine potje uit de kwekerij zal op lange termijn niet volstaan. Daarin kan de plant zich niet gezond ontwikkelen en krachtig groeien. Maak de kluit een beetje vochtig, zodat hij gemakkelijker uit de pot te verwijderen is.

Graaf dan een groot gat in het bed. Hij moet ongeveer even diep zijn als de vorige pot hoog is. Leg het siergras er voorzichtig in, en vul het plantgat met aarde. Druk ze zachtjes aan, en geef het siergras vervolgens royaal water. Het water sluit de laatste holtes tussen wortels en grond. Hierdoor kunnen de wortels goed groeien. Tot dat zover is, moet je het siergras regelmatig water geven.

Bij schaduwgrassen kun je de grond rond de plant het beste met een laag mulch bedekken. Het moet ongeveer 5 cm tot 7 cm hoog zijn. Deze laag houdt het vocht in de grond en voorkomt onkruid.

Als u de grassen wilt combineren met andere planten, hebben wij enkele tips voor het aanleggen van een bloembed.

U kunt siergrassen ook planten in een  voldoende grote bak, die ten minste twee keer zo groot moet zijn als de kluit.  De pot heeft een drainagegat nodig, waarop je een laag geëxpandeerde klei legt als drainage en vervolgens potplantengrond of losse tuinaarde.    

Het is beter om de grond rond uw siergrassen niet te schoffelen. Je kunt de wortels, of zelfs de planten zelf beschadigen. Ze zullen dus altijd in hun groei worden geremd, en zich slecht ontwikkelen. Dit betekent dat het langer duurt om een gesloten beplanting in het bed te creëren.

Veel siergrassen kunnen heel goed tegen droogte. Je hoeft ze dus niet overdreven vaak water te geven. Bovendien hoef je ze over het algemeen ook niet regelmatig te bemesten. Hoge siergrassen zoals pampagras of chinees riet, zullen zich echter beter ontwikkelen als je ze om de twee jaar biologisch bemest. Dit kan het beste in het voorjaar worden gedaan. Verrotte compost of koemest bijvoorbeeld, is hier goed voor geschikt.

Sommige siergrassen verdragen meststoffen zeer slecht. Ze worden dan vetgemest en verliezen vaak ook hun bladeren. Daarom moet vedergras, trilgras en het blauw zwenkgras niet worden bemest. Water- en schaduwgrassen hebben de neiging om welig te groeien. Dit geldt onder andere voor biezen. Ze hebben geen bemesting nodig.

Je kunt je siergrassen ook in potten kweken. Ze gedijen ook goed in een badkuip, op een balkon of een terras. Je moet deze planten dan echter wel regelmatig water geven, omdat zij geen water uit de omringende bodemlagen kunnen putten.

Met een tuinpomp zoals de GardenPump 18 van Bosch kunt u gemakkelijk water uit een regenton of een put via een waterslang naar de planten brengen. Combineer de pomp met het Fontus reinigingsapparaat en je hebt een mobiel tuinbewateringssysteem.

Siergrassen zoals pampagras of chinees riet zijn heel gemakkelijk te snoeien. Veel van hen worden slechts eenmaal in het voorjaar tot ongeveer 10 cm teruggesnoeid. Dit gaat heel makkelijk met scherpe snoeischaren, zoals de EasyPrune van Bosch. Het is een krachtig apparaat, zodat er ook grotere hoeveelheden bladeren tegelijk kunnen worden gesnoeid. Voor zeer stugge siergrassen kun je ook een  zaag gebruiken. Snoeien gaat makkelijk en veilig met de KEO accutuinzaag van Bosch. Na het snoeien zullen de planten snel weer ontkiemen. Geef uw grassen dan voldoende water. Als u het water uit uw regenton wilt gebruiken, helpt een tuinpomp zoals de GardenPump 18 u om het water gemakkelijk uit de ton te krijgen. Met deze pomp kunt u de Fontus mobiele reinigingsunit combineren en gebruiken voor irrigatie.

Gebruik altijd handschoenen tijdens het werken in de tuin. De bladranden van de siergrassen kunnen zeer scherp zijn.

Wintergroene siergrassen mogen niet worden gesnoeid. Verzamel alleen hun dode bladeren in de lente. Handschoenen zijn ook hier belangrijk, zodat je je niet aan de bladeren met scherpe randen verwondt.

Siergrassen kunnen voor vermeerdering worden gedeeld. Dit zou idealiter in voorjaar moeten worden gedaan, voordat de planten nieuwe scheuten vormen. Steek vervolgens een deel van het wortelgebied met een scherpe spade uit. Plant dit deel op een andere geschikte plaats in de tuin.

Voor vermeerdering van de plant is deling de beste manier. Deling is echter niet belangrijk voor de gezondheid van de plant. Het is dus niet nodig om de plant om die reden te verdelen.

Siergrassen kunnen ook worden gezaaid. Dit duurt echter vrij lang, en is vrij moeilijk bij sommige gekweekte plantensoorten: De nakomelingen van deze planten zijn meestal geen echte scheuten van de moederplant.