Voor sfeervolle avonden en meer veiligheid in de tuin

De tuin is ons toevluchtsoord. Hier komen we samen met vrienden, ontspannen we, laden we onze batterijen op en genieten we van de natuur. Het is onze buitenruimte, die we het hele jaar door en op elk moment van de dag willen gebruiken. Met een goed doordacht lichtconcept creëer je ook 's avonds een gezellige sfeer. Het is belangrijk om energiebesparende lichtbronnen effectief te gebruiken en natuurlijk om rekening te houden met buren en dieren in het wild. Aan de hand van 11 tips laten we je zien met welke aspecten je rekening moet houden bij het plannen en welke technologie je kunt gebruiken.

Belangrijke aspecten van tuinverlichting

1. Weerbestendige buitenverlichting
2. Led-technologie en lichtsterkte voor buitengebruik
3. Installatietips en verlichtingssystemen
4. Helderheid zorgt voor meer veiligheid
5. Sfeervolle ambiance door verlichting
6. Bomen, struiken, bloembedden en muren uitlichten
7. Verlichting voor zwembad, tuinvijver en dergelijke
8. Mobiele lichtbronnen voor de tuin
9. Energiezuinige zonnetechnologie
10. Insectenvriendelijk licht
11. Rekening houden met buren

Buitenlampen worden blootgesteld aan vocht, stof en vuil en moeten daarom voldoende worden beschermd. Gebruik daarom in de tuin alleen lampen met een geschikte beschermingsklasse, de zogenaamde IP-beschermingsklasse. Welke beschermingsklasse je tuinverlichting moet hebben, hangt af van waar je ze wilt gebruiken. Buitenwandlampen bij de ingang van het huis of naast de achterdeur naar de tuin moeten bijvoorbeeld minstens IP-beschermingsklasse 44 hebben. Dit betekent dat de lampen beschermd zijn tegen het binnendringen van vreemde voorwerpen van 1 mm en tegen spatwater. Grondspots en tuinspots moeten nog beter beschermd zijn tegen stof en water en IP-beschermingsklassen 65 of 67 hebben. Als je je tuinvijver of zwembad wilt verlichten, moet je lampen kiezen die permanent onder water functioneren en gemarkeerd zijn met beschermingsklasse 68.

IP (Ingress Protection - Bescherming tegen binnendringen)

In de regel is buitenverlichting nu uitgerust met moderne led-technologie. De leds verbruiken veel minder stroom dan gloeilampen en hebben een lange levensduur. Ledlampen van merkfabrikanten kunnen een brandtijd van wel 10.000 uur bereiken. Zorg er wel voor dat de leds in je buitenverlichting vervangbaar zijn, zodat je niet de hele verlichting hoeft weg te gooien als een diode niet meer werkt.

Led-technologie is ideaal voor het ontwerpen van je tuinverlichting omdat je deze kunt gebruiken met laagspanningssystemen. Een 12 V laagspanningssysteem kun je zelf installeren. Als je je tuin echter eerst wilt uitrusten met 230 V stroomzuilen, moet je de installatie van de stroomkabels overlaten aan een gespecialiseerd elektriciteitsbedrijf. De stroomkabels moeten minimaal 60 cm diep in de grond worden gelegd en zouden idealiter vijf draden moeten hebben. Je kunt je buitenlampen dan aansluiten op de professioneel geïnstalleerde stroomzuil, die fungeert als stroomverdeler, met stopcontacten en een laagspanningstransformator die de stroom regelt tot 12 volt.

Let bij het kiezen van lampen op welke kleur de leds hebben. Bij moderne ledlampen wordt de helderheid van het licht niet langer gemeten in watt, maar in lumen (lm). Voor gebruik buitenshuis, bijvoorbeeld om een patio of huismuur te verlichten, zijn lichtbronnen met 400 tot 600 lumen geschikt. Dit komt overeen met een wattage van ongeveer 40 watt. Als je echter een oprit helder wilt verlichten, moet je spots installeren met 1.000 tot 1.500 lumen. Dit komt overeen met ongeveer 100 watt. Zulke krachtige lichtbronnen zijn natuurlijk niet geschikt voor een sfeervol verlichtingsontwerp in de tuin, maar worden gebruikt voor de veiligheid en mogen alleen worden ingeschakeld voor korte perioden en gekoppeld aan een bewegingsdetector.
 

Als je van professioneel houdt, kun je je tuin uitrusten met een samenhangend verlichtingssysteem. Als het op laagspanning werkt, kun je het zelf installeren met behulp van bestaande stroomzuilen. Kies een combinatie van grondspots, spots, stripverlichting en plintverlichting om je tuin effectief te verlichten.

Schakelaars of draadloze schakelaars kunnen worden gebruikt om afzonderlijke lampen te bedienen of te dimmen. Verschillende fabrikanten bieden ook integratie in smart home-systemen. Er zijn ook opties mogelijk om de kleuren te wisselen tussen RGB-kleuren en wit, zodat je je tuin 's avonds kunt onderdompelen in een unieke wereld van licht. Informeer bij de speciaalzaak naar de mogelijkheden.

Let er bij het installeren van een laagspanningssysteem op dat de dunne kabels niet noodzakelijk ondergronds moeten worden gelegd, maar wel beschermd moeten worden tegen beschadiging. Als je de route van de kabels hebt onthouden of ze op je tuinplan hebt getekend, kun je de kabels verbergen met mulch, bodembedekking of grind. Mocht je toch op zoek moeten naar de ondergrondse kabels, dan helpt de Truvo van Bosch je deze tot een installatiediepte van 5 cm te lokaliseren.

Door je tuin te verlichten, zorg je voor meer veiligheid en oriëntatie. De paden naar het huis, de oprit of de ingang van het huis moeten in het donker verlicht zijn zodat ze veilig kunnen worden betreden. Struikelgevaren zoals treden of andere opstapjes moeten duidelijk zichtbaar zijn. Gebruik lampen met koel wit licht om zelfs de kleinste details zichtbaar te maken. Het is aan te raden om met bewegingsdetectoren te werken zodat er geen constante verlichting is. Denk er ook aan om slecht zichtbare plekken rond het huis te voorzien van lichtbronnen om inbrekers af te schrikken.
 

Meerpaalverlichting die haar licht naar beneden richt, is ideaal voor tuinpaden. Je kunt ook grondspots installeren, maar zorg ervoor dat ze geen verblindend effect hebben. Lichtbuizen, ook bekend als stripverlichting, zien er modern uit en kunnen bijvoorbeeld aan de rand van grindpaden worden geïnstalleerd. De lichtlijnen volgen 's nachts op indrukwekkende wijze de loop van het pad en zien eruit als kleine, heldere rivieren die door je groene rijk kronkelen.

 

Net zo belangrijk als veiligheid is de feel-good factor als het gaat om verlichting: Lichtbronnen voor buiten verfraaien de tuin en brengen hem tot leven in het donker. Dit betekent echter niet dat hij vanaf zonsondergang volledig verlicht moet zijn, maar dat individuele lichtpunten gericht worden geplaatst en alleen kleine gebieden worden uitgelicht. Een succesvol verlichtingssysteem speelt met de contrasten tussen licht en schaduw.

Buitenverlichting is niet alleen leuk om naar te kijken in de zomer wanneer je de uren 's avonds buiten doorbrengt, maar ook in de winter wanneer de tuin meestal alleen vanuit het huis wordt bekeken. Als de buitenruimte dan onverlicht is, kijk je uit het raam in een zwart gat - je tuin verdwijnt in het niets. Maar als individuele bomen en struiken of het tuinhuis verlicht zijn, kun je van een winters tuinlandschap genieten terwijl je op de bank zit met een warme kop thee.

Tip: Als je ook delen aan de achterkant van de tuin verlicht, krijgt je tuin een bijzonder intens ruimtelijk effect en wordt het uitzicht vanuit het raam nog indrukwekkender. Het terras, dat zich direct achter het raam bevindt, moet dan slechts spaarzaam worden verlicht, zodat de lichtbronnen in het achterste deel van de tuin ook waarneembaar zijn.

De structuur van de bladeren en de schilderachtige groeiwijzen van bomen en struiken komen het best tot hun recht als de planten van onderaf worden verlicht met grondspots of grondopbouwspots met grondspies. Het voordeel van ingebouwde grondlampen is dat ze zelfs overdag bijna onzichtbaar in het tuinontwerp kunnen worden geïntegreerd. Ze schijnen recht naar boven en mogen niet gebruikt worden in de onmiddellijke nabijheid van zitplaatsen of paden, omdat hun licht verblindend kan zijn. Grondopbouwspots en grondspiezen zijn flexibel in hun uitlijning en kunnen worden aangepast.

Als je een brede boom of struik wilt verlichten, moet de lichtuitstralingshoek ongeveer 40 graden zijn. Voor smallere bomen wordt een uitstralingshoek van ongeveer 20 graden aanbevolen.

Je kunt ook muren of prachtige hekken verlichten. De structuur van een natuurstenen muur komt door indirecte verlichting, met bijvoorbeeld grondspots of een lichtstrip perfect tot zijn recht.

Ook vaste plantenbedden, rozenborders of siergrassen kunnen met passende verlichting prachtig worden uitgelicht. Het is het beste om grondopbouwspots in bedden te plaatsen, zodat je verschillende planten kunt verlichten, afhankelijk van het seizoen: In het voorjaar kunnen bijvoorbeeld tulpen en narcissen worden belicht. In de zomer worden rozen ten tonele gevoerd en in de herfst betreden verlichte siergrassen 's avonds het tuinpodium.

Je kunt je bedden ook met decoratieve lichtbollen of andere verlichte voorwerpen versieren.. Het motto “less is more” is hier wel van toepassing. Een groter enkel object of een kleine decoratieve groep ziet er meestal beter uit dan te veel lichtpunten die het bed er onrustig uit laten zien.

Als je 's avonds wilt genieten van het magische effect van je zwembad of vijver, installeer dan lichtbronnen aan de rand en in het water. Stromend water zoals watervallen, waterpartijen, bronstenen, beekjes of waterpoelen zijn ook ideaal voor schitterende lichtinstallaties. Je kunt grondopbouwspots gebruiken om bijvoorbeeld watervallen of bronstenen te verlichten. Lichtstrips zijn geschikt als indirecte verlichting voor waterbakken. Je kunt je vijver of zwembad natuurlijk ook verlichten met onderwaterspots. Deze lampen moeten IP-beschermingsklasse 68 hebben.

Als je de onderwaterverlichting in vijvers inschakelt, zorg er dan voor dat deze 's avonds maar kort aanstaat, zodat de dieren- en insectenwereld niet onnodig wordt verstoord.

Mobiele verlichtingsoplossingen zijn met name geschikt voor het verlichten van zitgedeeltes, bijvoorbeeld voor gezellige avonden in de tuinlounge of voor barbecues met vrienden. Veel tafellampen, draagbare verlichtingselementen of zelfs grotere vloerlampen werken nu op oplaadbare batterijen, die bijvoorbeeld via een USB-aansluiting kunnen worden opgeladen. Mobiele solarlampen kunnen ook als flexibele lichtbronnen worden gebruikt. Met de UniversalLamp 18 beschik je over een dimbare lamp voor spontaan gebruik in je tuin, bijvoorbeeld als je een klus wilt afmaken als het donker is geworden.

 

Je kunt solarlampen zowel gebruiken als mobiele lichtbronnen, als in je permanent geïnstalleerde tuinverlichting. Er zijn bijvoorbeeld buitenwandlampen die op zonne-energie werken. Ze moeten echter geplaatst worden op locaties met veel zon, zodat de reservoirs zich overdag kunnen vullen. Aan de noordzijde van het huis is er meestal niet genoeg daglicht om voldoende op te laden. Als een solarlamp met een apart zonnepaneel is uitgerust, moet je dit paneel altijd op het zuiden richten en ervoor zorgen dat het niet in de schaduw van bomen en struiken staat. Je moet stof en vuil van tijd tot tijd van het paneel verwijderen zodat het klaar is voor gebruik.

Insecten worden vooral door koud licht aangetrokken. Als ze eindeloos rond de lichtbron blijven cirkelen, kunnen ze sterven van uitputting, een gemakkelijke prooi worden voor hun roofdieren of in de behuizing van de lampen terechtkomen en daar verbranden of verhongeren. Veel nachtactieve insectensoorten zijn de afgelopen jaren uitgestorven in Europa.

Dus als je je tuin op een insectvriendelijke manier wilt verlichten, kies dan lampen die warm wit licht uitstralen en dimbaar zijn - dit is ook prettiger voor jezelf. Insecten worden niet zo sterk aangetrokken door lichtbronnen die in het bereik van 1.500 tot 2.700 K liggen, omdat dit lichtspectrum voor hen nauwelijks zichtbaar is. Lichtintensiteiten boven de 3.000 K trekken daarentegen sterk insecten aan.

Er zijn nu lampen die een insectvriendelijke lichtstand hebben en alleen overschakelen naar een sterkere lichtintensiteit als er beweging wordt gedetecteerd. Dit zou bijvoorbeeld een zeer insectvriendelijke verlichtingsoptie zijn voor de ingang van het huis.

Zorg er ook voor dat je je tuinverlichting niet de hele nacht laat branden. Schakel de lichtbronnen die worden gebruikt voor esthetische verlichting alleen in, als het licht daadwerkelijk wordt gebruikt. Vogels, egels enz. worden door te veel kunstlicht immers ook in hun dag- en nachtcyclus gestoord. Het onderwerp "lichtvervuiling" is ook relevant voor ons slaapritme - dus overdrijf hier alsjeblieft niet mee.

Zorg er bij het uitlijnen van je tuinverlichting voor dat je buren geen last hebben van de lichtbronnen. Een verlichte haag op de erfgrens kan voor problemen zorgen, net als een spot die direct in de woon- of slaapkamer van de buren schijnt. Een zorgvuldige en attente plaatsing van lichtbronnen voorkomt geschillen. Je tuinverlichting moet je immers plezier geven en geen problemen opleveren.

Ben je inmiddels in het onderwerp verlichting geïnteresseerd? Dan kun je binnenshuis creatief aan de slag met onze 5 ideeën!

Als je meer wilt weten over wanneer welke tuinklussen moeten worden uitgevoerd, kun je in onze tuinkalender het juiste moment vinden voor alle belangrijke activiteiten.