Hortensia's verzorgen en snoeien

Hortensia's behoren tot de meest populaire tuinplanten en passen bij vele designstijlen. Als je een romantische, rustieke landelijke tuin wilt aanleggen, kun je het beste boerenhortensiahortensia's planten. Als je een moderne maar toch bloemrijke tuin wilt hebben, verrijk hem dan met rijkbloeiende sneeuwbalhortensia's - de soort 'Annabelle' behoort bijvoorbeeld tot dit type hortensia.

Om ervoor te zorgen dat je hortensia's goed gedijen, en je er veel plezier van hebt zonder al te veel inspanning, moet je de juiste plek uitzoeken en ze op de juiste manier verzorgen en snoeien. Wij laten je zien wat hortensia's nodig hebben om goed te kunnen gedijen.

Hortensia's houden van een vochtige, humusrijke grond. Dat is ook logisch, want ze komen oorspronkelijk uit de loofbossen van Oost-Azië, Chili en Noord-Amerika. In onze tuinen kunnen sommige hortensia's prima tegen zonnige en droge standplaatsen, maar ze geven altijd de voorkeur aan een gedeeltelijk schaduwrijke plek met voldoende bodemvocht. De botanische naam Hydrangea komt uit het Grieks en betekent waterkruik of waterdrinker - een duidelijke indicatie dat de struik een voorkeur heeft voor veel water.

Zorg dus dat je hortensia een halfschaduwrijke plek krijgt, vooral de boerenhortensia's doen het goed op een plek op het noorden of westen. Pluimhortensia's, viburnum- en eikenbladhortensia's kunnen daarentegen ook op een zonnige plek geplant worden, mits de grond niet te droog is en je ze regelmatig water geeft. Verbeter arme grond met compost en bedek de grond met mulch om snelle verdamping te verminderen. Als je je groenafval door de versnipperaar haalt, kun je zelf je eigen mulchmateriaal maken. De AXT Rapid 2000 van Bosch s bijvoorbeeld krachtig en stil.

Ontdek voor het planten hoe groot jouw hortensia kan worden. Boerenhortensia's worden zo'n 1,5 tot 2 meter hoog en breed. Sneeuwbal- en pluimhortensia's kunnen, afhankelijk van de soort, 3 tot 4 meter hoog worden. Hoe groot jouw hortensia daadwerkelijk wordt, hangt af van de standplaats, verzorging en snoeitechniek. Laat voldoende ruimte rond kleine jonge plantjes zodat de hortensia zich ongestoord kan ontwikkelen, en later niet wegens plaatsgebrek opnieuw geplant hoeft te worden.

Voordat je je hortensia in de tuinbed plant, moet u hem voorzichtig uit de plantenpot, ook wel container genoemd, verwijderen. Soms is de potgrond al stevig geworteld, en zijn de wortels van de hortensia spiraalvormig langs de rand van de pot gegroeid. Je moet deze wortels losmaken voordat je gaat planten of indien nodig ze inkorten.

Graaf een plantgat in het perk dat ongeveer twee keer zo groot is als de kluit van je hortensia. Plaats je hortensia vervolgens diep genoeg in het plantgat zodat de bovenste rand van de kluit gelijk ligt met het oppervlak van de grond, zodat je je hortensia net zo diep plant als hij eerder in de bloempot zat. Als het nodig is, bijvoorbeeld als je geen grond van goede kwaliteit of de juiste pH-waarde hebt, graaf het gat dan iets groter, giet er een laag hoogwaardige potgrond of speciale hortensiagrond in en zet de plant erop. Zodra je hortensia in het plantgat staat, vul je de resterende gaten in het gat op met potgrond, hortensiagrond of uitgegraven grond. Geef de grond nu water zodat de luchtgaten in de grond sluiten en de wortels van de hortensia voldoende contact met de grond hebben, en vul indien nodig bij met meer grond. Vervolgens kun je een gietring van aarde rond de hortensia vormen. Dit doe je door gewoon een klein hoopje aarde rond de plant te maken. Het gietwater wordt in deze gietring gegoten en kan niet naar de zijkant wegstromen. Na het planten moet je je hortensia goed water geven, en de grond mag tijdens de dagen voor het planten niet uitdrogen.

Als je de hortensia in een container wilt houden, kun je hier informatie hierover vinden.

Tip: Hortensia's zijn licht giftig. Als je een gevoelige huid hebt, draag dan handschoenen als je met hortensia's werkt, ongeacht of je ze plant of snoeit, om jezelf te beschermen.

Hortensia's zijn dorstige planten. Geef in de zomer dagelijks water, en bij warm weer zelfs twee keer per dag. Als je hortensia bladeren en bloemen laat hangen, is dit een teken dat hij dringend water nodig heeft. Het beste water om mee te besproeien is opgevangen regenwater, wat je gemakkelijk met een draadloze regenwaterpomp kunt gebruiken. Als je grondwater gebruikt, controleer dan of het niet te kalkrijk is.

Over het algemeen zijn er een paar dingen waar je rekening mee moet houden bij het besproeien van je tuin, zoals de juiste timing, de juiste hoeveelheid water en het juiste type water. Hier lees je meer over deze mogelijkheden - en ook welke gietmethodes beschikbaar zijn.

Hortensia's hebben veel voedsel nodig om te groeien. Het zijn zogenaamde zware eters. Vanaf de lente tot eind juli kun je je hortensia's met rododendronmest, organische mest of speciale hortensiamest voeden. Bemest niet later dan eind juli, zodat de scheuten tegen de winter nog kunnen rijpen en verhouten, en dus niet te zacht zijn wanneer de eerste vorst zich aandient.

Waarom bloeit mijn blauwe hortensia ineens roze in plaats van blauw? Dat is een hele goede vraag. Dit komt doordat de bloemen van sommige boeren- en pluimhortensia's, afhankelijk van de pH-waarde van de grond van kleur veranderen. Bij een lage pH, dat wil zeggen in zure grond, bloeien ze blauw. Als de pH van de grond hoger is, bloeien ze roze. Dus als je (weer) een blauwbloeiende hortensia wilt, moet je de grond zuur houden, en idealiter ook nog van aluminiumsulfaat voorzien. Hoe zuurder de grond, hoe meer aluminiumsulfaat de hortensia kan opnemen - en de aluminiumionen zorgen ervoor dat de bloemen blauw worden. Combinatieproducten met kunstmest en aluminiumsulfaat zijn in de handel verkrijgbaar. Je kunt dit type mest het beste gebruiken voor je blauwe hortensia's.
 

Als je je hortensia in de volle grond hebt geplant, goed geworteld is en de plek niet te onbeschut is, zal hij de winter goed doorkomen. In principe zullen sommige uiteinden van de scheuten

terugvriezen, maar je kunt deze dode plekken in het vroege voorjaar gewoon wegsnoeien. Als de kans op vorst erg groot is of als het op een ruwe ondergrond is, kun je je hortensia in sparrentakken of winterfleece wikkelen om haar tegen de koude temperaturen te beschermen. Gevoelige of nog kleine hortensia's kunnen ook baat hebben bij een zelfgemaakte plantenhoes.

Als je hortensia als potplant op het terras of voor de voordeur staat, moet je deze in de winter zeker beschermen tegen vorst. Bedek de pot met fleece of kokosmatten, en bescherm de takken eveneens met fleece. Je kunt de pot ook in een bak plaatsen waar het water uit moet kunnen lopen en deze ook vullen met bladeren. Hierdoor is de pot goed beschermd tegen bevriezing.

Hier vind je meer tips over het winterklaar maken van planten en ook informatie over hoe jouw tuin de winter goed doorkomt. Heeft je hortensia in de winter schade opgelopen? Lees dan hier hoe je bevroren hortensia’s kunt redden.

Als je je hortensia's zelf wilt vermeerderen, kun je dit in de vroege zomer doen door te stekken. Snoei hiervoor de uiteinden van scheuten af waaraan twee paar bladeren zitten. Snoei de scheuttop van je stek af en verwijder ook het onderste paar bladeren. Je kunt het voorzichtig afscheuren. Snoei vervolgens de bovenste twee bladeren doormidden. Als je wilt, kun je de stek in bewortelingspoeder dopen, wat de wortelvorming bevordert, maar het werkt ook zonder. Plaats de stekken vervolgens in potten gevuld met potgrond, diep genoeg zodat het onderste paar ogen, die geen bladeren meer hebben, een paar centimeter diep in de grond zitten. Druk de stekken voorzichtig op hun plaats. Maak de potgrond licht vochtig en plaats de potten met de stekken in een kleine kas, of dek ze af met folie om de luchtvochtigheid hoog te houden. De stekken wortelen na een week en kun je de volgende lente in het bed planten.

Wil je meer uit je planten halen? Lees dan hier wat hergroeien is en hoe je vetplanten of bamboe kunt vermeerderen.
 

Om ervoor te zorgen dat je hortensia's elk jaar uitbundig bloeien en gezond blijven, moet je ze regelmatig snoeien. Omdat er verschillende soorten hortensia's zijn, die ook nog eens onderling verschillen in hoe en wanneer ze hun bloemen krijgen, wordt er voor elke soort een andere snoeimethode gebruikt. Een boerenhortensia snoei je bijvoorbeeld anders dan een pluimhortensia, waar onder meer de populaire witte soort ‘Annabelle’ bij zit.

Voor een beter overzicht worden hortensia's in twee snoeigroepen onderverdeeld. We laten je zien welke soorten hortensia er zijn en tot welke snoeigroep ze behoren.
 

Voor alle hortensia's geldt dat je ze het beste eind februari of begin maart kunt snoeien. Afhankelijk van de diameter van de takken kun je een snoeischaar, zoals de EasyPrune van Bosch, (tot 25 mm takdikte), een takkenschaar of een accusnoeizaag, zoals de Keo van Bosch (tot 80 mm takdikte) gebruiken.

Ga niet in de herfst snoeien, want de verwelkte hortensia zal er in de winter, bedekt sneeuw, er nog steeds prachtig uitzien.

Snoeigroep 1 omvat alle hortensia's die in het voorgaande jaar al bloemknoppen voor het volgende jaar produceren. Dit betekent dat je geen nieuwe scheuten van deze hortensia's in de lente moet wegsnoeien, want daarmee snoei je ook de bloemknoppen weg en zal je hortensia niet meer in hetzelfde jaar bloeien. Daarom snoei je de uitgebloeide knoppen van de volgende hortensiasoorten alleen net boven de eerste groene knoppen af.

Hortensia's van snoeigroep 1 (alleen verwelkte planten verwijderen):

- Boerenhortensia (Hydrangea macrophylla)

- Hortensia (Hortensia serrata)

- Fluwelen hortensia (Hydrangea sargentiana)

- Klimhortensia (Hydrangea petiolaris)

- Eikenbladhortensia (Hydrangea quercifolia)

Als je in het vroege voorjaar ook scheuten van deze hortensia's verwijdert om de struiken uit te dunnen als ze te dicht of te groot zijn geworden, zullen de bloemen in hetzelfde jaar uitblijven. Zo’n radicale besnoeiing is uiteraard wel mogelijk.

De nieuwere, herbloeiende soorten behoren tot de groep van de boerenhortensia's en de pluimhortensia's, waarbij de bloemknoppen zich in het jaar vormen waarin de bloemen opengaan. Ze zullen dus ook bloeien als je ze in de lente terugsnoeit. Als het nodig is, kun je deze soorten meer inkorten en nog in hetzelfde jaar van de bloemen genieten. Je kunt ook de verwelkte bloemen na de eerste bloei afknippen om de plant te stimuleren om opnieuw te bloeien, zoals je bij herbloeiende rozen kunt doen.

Tot de herbloeiende hortensia's behoren de soorten 'Endless Summer', 'The Bride', 'Twist'n Shout', 'Forever&Ever' en 'Bloomstar'.

Tot deze snoeigroep behoren alle hortensia's die knoppen vormen op de scheuten die ze in hetzelfde jaar hebben gevormd. Je kunt deze hortensia's in het vroege voorjaar tot net onder de grond terugsnoeien, omdat zich dan weer nieuwe bloeiende scheuten vormen. Je moet echter ten minste één paar ogen overlaten, d.w.z. het punt waar de nieuwe scheuten uitkomen. Als je je hortensia's niet zo laag wilt houden, moet je ze ook minder terugsnoeien.

Hortensia's van snoeigroep 2 (verwijder alle scheuten):

- Pluimhortensia's (Hydrangea paniculata, soorten zijn onder meer 'Little Fraise', 'Unique', 'Pink Winky', 'Limelight', 'Vanille Fraise', 'Bobo' en 'Bonfire')

-Sneeuwbalhortensia's (Hydrangea arborescens, soorten omvatten 'Annabelle', 'Strong Annabelle', 'Pink Annabelle' en 'Incrediball'

Omdat deze snoeiwijze twee nieuwe scheuten per scheut produceert, zal je pluimhortensia of sneeuwbalhortensia in de loop der jaren erg dicht worden. Indien nodig kun je individuele scheuten ook volledig verwijderen door ze tot aan de grond af te snoeien zonder een paar ogen achter te laten.

Meer informatie over het planten en snoeien van struiken vind je hier of hier.

Als je meer wilt weten over wanneer welke tuinklussen moeten worden uitgevoerd, kun je in onze tuinkalender het juiste moment vinden voor alle belangrijke activiteiten.